the-bully-and-the-beast-over-de-wantoestanden-in-de-nederlandse-media-256151
©Casper van der Linden, Vogue Nederland, oktober 2022

Het is zomer en de geur van schoolmelk hangt in de lucht. Je bent acht. Er wordt tikkertje gespeeld en je bent aan het rennen voor je leven. De seconde dat je denkt dat je veilig bent, voel je opeens twee handen in je rug. Voor je het weet, heb je een mond vol zand. Daar lig je dan, en boven je hangt die ene irritante jongen met een zelfvoldane grijns op zijn gezicht. De juf komt aanlopen, je vertelt overstuur dat je net keihard bent geduwd. Lachend zegt ze: “Meisjes plagen, kusjes vragen”, en loopt weg. Een zaadje plant zich in je kinderbrein: als jongens me pijn doen, komen ze ermee weg.

Wantoestanden in de Nederlandse media

Net als de juf met “meisjes plagen, kusjes vragen” heeft ook het Mediapark in Hilversum een handboek vol leuzen. Een van de uitdrukkingen die steevast gebruikt worden om dingen die niet door de beugel kunnen weg te wuiven: “Je moet er wel tegen kunnen als je hier wil werken”. Toen ik net in de media begon, dacht ik dat mensen zoiets bedoelden als onregelmatige uren. Maar het gaat niet over een negen-tot-vijf-mentaliteit. Het gaat over scheldpartijen, een ongevraagde hand op je lichaam en een waterval aan ongepaste opmerkingen.

Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief.

Als je daar niet tegen kunt, is daar het gat van de deur. Want dan volgt geheid de volgende slogan: “Voor jou duizend anderen, wees een beetje dankbaar”. Men vindt in Hilversum dat je blij moet zijn met je werk – “In elke industrie zitten rotte appels”. Als ik bij McDonalds had gewerkt, zou ik uitgescholden zijn door een random teamleider. Nu kan ik op verjaardagen tenminste vertellen dat ik uitgescholden ben door Matthijs van Nieuwkerk.

Traumaporno

Ik zou een jaaroplage aan Vogue kunnen vullen met anekdotes uit Hilversum die gaan over seksisme, racisme en andere -ismes. Inmiddels staan ook de kranten vol verhalen over the bullies and the beasts, van ‘vieze Jeroentje’ en een tongende Tom Egbers tot Jack – “Kom je bij me in bad zitten?” – van Gelder. Aan talkshowtafels buitelt iedereen over elkaar om nog eens lekker in de gierput te roeren. Want dat vindt iedereen het lekkerst om te zien en te lezen.

Traumaporno. Een term in het leven geroepen om entertainment te omschrijven voortkomend uit andermans leed. In Nederland noemen we het tegenwoordig juice. Instagramaccounts, YouTubekanalen en talkshows zijn de nieuwe hr-afdelingen. Ergens in dat leedvermaak en die roddels zit een belangrijk maatschappelijk debat verstopt. Maar we zijn gebonden aan verhalen met woordlimieten en talkshowgesprekken die maximaal tien minuten mogen duren voor de volgende gast aanschuift. Vol verwondering las ik de berichten over welke man nu weer zijn handen niet thuis kon houden.

Geen oplossing

Intussen wordt niets opgelost terwijl we praten over het probleem. Maar als dit soort verhalen kijkcijfers en krantenclicks opleveren, waarom zou je er dan mee stoppen? Waarom een probleem oplossen in de media, als het meer media-aandacht genereert? Zo mogen falende presentatoren, zangers en mediabonzen lang en breed hun verhaal doen over waarom zij hun handen en/of harde woorden niet thuis konden houden, of de deur wel open, maar hun oren dicht.

Egbers? Moeilijke privésituatie. Van Nieuwkerk? Als je aan kop staat in de Champions League ben je gevrijwaard – in de kijkcijferoorlog vinden directies kennelijk alles geoorloofd. De Mol? Die vond dat hij uiterst benaderbaar was en was zich totaal niet bewust van machtsverschillen – bovendien kun je toch je mond opentrekken, als vrouw? Hoe kun je daar als slachtoffer tegenop? Het is jouw verhaal tegen dat van hen. Niemand wil horen dat het populairste jongetje van de klas jou in de zandbak heeft geduwd.

Lees het volledige artikel in Vogue’s juninummer met ‘Queen Charlotte’-sterren India Amarteifio en Corey Mylchreest op de cover, dat nu in de winkel ligt en hier online te bestellen is.