hoe-gezond-is-het-om-dagelijks-je-huis-te-ventileren-324309
©Sophie Van der Perre, Vogue Living, Januari 2023

Ik ben zo iemand die elke ochtend – of het nu regent, sneeuwt of vriest – de ramen van de kamers in huis wijd openzet om te ventileren. Deze gewoonte, een soort verkwikkend ritueel, markeert het begin van mijn dag (iets wat niet iedereen in mijn huis helemaal begrijpt). Anabel Vázquez, medeoprichtster van Laconicum, deelde echter een tijd geleden dat zij dezelfde ochtendgewoonte heeft: “Ik krijg veel energie van die frisse lucht. Zelfs als het erg koud is, zet ik graag de ramen open zodra ik opsta.”

Een microbioloog die ik ken wees me een aantal dagen geleden wel op enkele voorwaarden, hoewel hij de noodzaak niet uitsloot. Hij benadrukte vooral dat het geen wondermiddel is. “Het laat geen steriele omgeving achter en bovendien kunnen bacteriën en schimmels van buitenaf het milieu binnen komen”, zei hij. En zo begon ik te twijfelen aan het ventileren van mijn woning.

De voordelen van het huis ventileren

Mijn vriend heeft gelijk, hoewel dat niet betekent dat we niet moeten ventileren – integendeel. “Het is waar dat wanneer je de ramen openzet, stof, pollen, vervuilende deeltjes en zelfs micro-organismen (als ze op dat precieze moment en op die plek in de lucht aanwezig zijn) naar binnen kunnen komen”, zegt María Dolores Cima Cabal, arts in de biologie en directeur van de Master in Milieu- en Energiebeheer in Organisaties aan de Internationale Universiteit van La Rioja. “Ventileren is echter altijd een goede gewoonte, omdat het de ophoping van kooldioxide die ’s nachts wordt geproduceerd en andere stoffen die we thuis kunnen hebben, vermindert. Bovendien verlaagt het de dichtheid van micro-organismen die zich in huis ophopen en die zich kunnen vermenigvuldigen in een afgesloten omgeving. Vooral als er sprake is van vocht of slechte hygiëne”, legt Cabal uit.

Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief.

Viroloog Estanislao Nistal, hoogleraar microbiologie aan de CEU San Pablo Universiteit, deelt dezelfde mening. Bovendien benadrukt hij dat het goed is om de ramen te openen om geuren en de concentratie van schadelijke deeltjes te verminderen en de kwaliteit van de lucht in huis te verbeteren. Natuurlijk kunnen ziekteverwekkende micro-organismen van buitenaf binnendringen, maar hij wijst erop dat “ze in de meeste gevallen geen gezondheidsprobleem vormen. Veel daarvan zijn onschadelijk en maken deel uit van het natuurlijke ecosysteem.” Daarnaast vermindert ventilatie ook de vochtigheid en de kans op schimmelgroei binnenshuis, evenals de concentratie van chemische verbindingen die schoonmaakproducten kunnen achterlaten of bepaalde siervoorwerpen in huis kunnen uitstoten.

Hoe lang moet je het huis ventileren?

Beide experts zijn het erover eens: tussen de 10 en 20 minuten ventileren is voldoende. “Het is genoeg tijd om de lucht te verversen zonder daarbij thermische energie te verliezen die wordt gebruikt voor verwarming of iets dergelijks in koude klimaten of tijdens de winter”, zegt Cima Cabal. Nistal raadt aan om dit “in de vroege ochtenduren te doen of wanneer de kwaliteit van de buitenlucht het beste is.” Hij wijst erop dat het “kort maar effectief ventileren de lucht kan verversen zonder veel warmte te verliezen in de winter.” Dit tijdstip kan echter enigszins variëren afhankelijk van de weersomstandigheden en de mate van kruisventilatie tussen de verschillende kamers in huis.

Ventilatie steriliseert de omgeving niet (maar dat is ook niet nodig)

Het klopt dat mijn vriend, een microbioloog, benadrukte dat ventilatie geen steriele omgeving creëert, maar dat is ook niet nodig. “Hoewel ventilatie de omgeving niet steriliseert, vermindert het wel het risico op ophoping van ziekteverwekkende micro-organismen in afgesloten ruimtes. Het voorkomt bovendien dat andere mensen die deze ruimtes betreden een verhoogd risico op infecties lopen. Absolute steriliteit is niet nodig in alledaagse omgevingen, aangezien ons immuunsysteem is voorbereid op interactie met bepaalde micro-organismen. Het doel van ventilatie is niet om een steriele omgeving te bereiken, maar om de lucht schoon en fris te houden”, legt de expert van de CEU San Pablo Universiteit uit.

Moet je ventileren als je alleen woont?

Cima Cabal bevestigt dat ventilatie inderdaad “het risico op de overdracht van aandoeningen aan de luchtwegen tussen huisgenoten aanzienlijk vermindert.” Ze benadrukt echter dat het net zo belangrijk is om te ventileren in ruimtes die niet gedeeld worden. “In elke afgesloten ruimte hoopt zich kooldioxide, vocht en vervuiling op, veroorzaakt door dagelijkse activiteiten zoals koken, douchen of het gebruik van chemische producten”, zegt ze. Daarom, hoewel het geen wondermiddel is en het niet nodig is om langer dan tien minuten per dag te ventileren, is het een nuttige gewoonte om een gezonde leefomgeving te creëren, “ongeacht het aantal samenwonenden”, voegt Nistal toe.

Andere (technologische) alternatieven voor ventilatie

Hoewel ventilatie een effectief (en betaalbaar) middel is, sluit Cabal technologische oplossingen niet uit. Luchtzuiveraars, luchtreinigers en HEPA-filters kunnen bijvoorbeeld helpen om vluchtige stofdeeltjes tegen te houden.

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd door Vogue ES.