dit-zijn-de-gezondheidsvoordelen-van-het-gouden-ingredient-dat-elke-maaltijd-lekkerder-maakt-327013
©Unsplash

Als het strenge, winterse weer toeslaat en mijn immuunsysteem besluit om me in de steek te laten, is er één ding wat echt altijd lijkt te helpen: een kurkuma-shot. En ter verdediging: de wetenschap staat aan mijn kant. Kurkuma, een pijler van de Zuid-Aziatische keuken, is een krachtige wortel die je maaltijden magisch en je handpalmen goudkleurig maakt. Het is ook een van de krachtigste ontstekingsremmers uit de natuur en zit boordevol componenten die het lichaam heel goed kan gebruiken. Een shot is dus wel degelijk de (wortel)persing waard. Hieronder lees je alles over de voordelen van kurkuma en waar je rekening mee moet houden wanneer je dit ‘gouden’ ingrediënt wil toevoegen aan je voedingspatroon.

Wat zijn de gezondheidsvoordelen van kurkuma?

Kurkuma is een krachtpatser in je voorraadkast – en niet alleen omdat het zo lekker smaakt. Het ingrediënt en de voordelen ervan worden al tientallen jaren bestudeerd en zijn veelbelovend bij het voorkomen en behandelen van een groot aantal aandoeningen. Een groot deel van de kracht van kurkuma komt van het actieve bestanddeel curcumine, een antioxidant met bewezen ontstekingsremmende, antioxiderende, antibacteriële, schimmelwerende en antiparasitaire eigenschappen (wat een opsomming). Dit zijn enkele van de grootste voordelen van kurkuma voor je gezondheid.

Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief.

Verminderde ontstekingen

Misschien wel een van de bekendste voordelen van kurkuma? Het verminderen van ontstekingen. Veel onderzoeken hebben de positieve effecten van curcumine op ontstekingen aangetoond, en dit effect is in het hele lichaam te zien. “Kurkuma heeft een zeer sterk ontstekingsremmend effect”, zegt Zhaoping Li, hoofd van de afdeling klinische voeding aan de Universiteit van Californië in Los Angeles, wiens werk als arts en in het laboratorium gericht is op het verlengen van de ziektevrije jaren van mensen. Lichte ontstekingen “vormen de basis voor bijna alles waar we tegen moeten vechten als we ouder worden”, legt ze uit over haar motivatie om curcumine, het belangrijkste polyfenol in kurkuma, te bestuderen. Haar werk omvatte een onderzoek naar de relatie tussen curcumine en het microbioom evenals een samenwerking met de afdeling psychologie van de universiteit om de effecten op de cognitieve functie te onderzoeken.

Neurologische gezondheid

Over cognitieve functies gesproken: onderzoek heeft ook aangetoond dat curcumine neuroprotectieve activiteiten vertoont. Daarnaast suggereren onderzoeken dat curcumine en zijn ontstekingsremmende voordelen kunnen helpen bij het voorkomen en behandelen van aandoeningen zoals de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Parkinson en multiple sclerose.

Een gezondere huid

Kurkuma is niet alleen goed voor de huid als het verwerkt is in toners en crèmes: ook kurkuma-sap en kurkuma-supplementen kunnen helpen de huid van binnenuit te kalmeren. “Gezien de ontstekingsremmende, antioxiderende en antimicrobiële voordelen van kurkuma, kan het opnemen ervan in je voedingspatroon gunstig zijn voor de meeste huidaandoeningen, waaronder acne, eczeem en psoriasis”, legt dr. Elyse Love uit, een gediplomeerd dermatoloog in New York City.

Volgens dr. Saami Khalifian, een gediplomeerd dermatoloog bij SOM Aesthetics in Encinitas, Californië, kan de interactie van kurkuma met de darmen ook leiden tot een gezondere huid. “De antioxidanten in kurkuma, met name curcumine, kunnen ook helpen beschermen tegen huidbeschadiging door UV-straling”, zegt hij. “Het bevordert ook een gezonder darmmicrobioom, wat indirect de helderheid van de huid verbetert en roodheid vermindert.”

Maar: het ingrediënt kan je teint niet in zijn eentje veranderen. “De directe voordelen van enkel de sap van kurkuma zal klein zijn”, voegt dr. Love toe. “Maar als je de keuze hebt tussen een shotje kurkuma met weinig suiker versus een glas sinaasappelsap, dan is het shotje de betere keuze voor de algehele gezondheid en de gezondheid van de huid.”

Behandeling van kanker

Van kurkuma en curcumine is ontdekt dat ze kankerwerende eigenschappen hebben.

Hoe smaakt kurkuma?

Of het nu in poedervorm door kokosmelk wordt geroerd of puur in vloeibare vorm wordt gedronken: kurkuma heeft aardse, bittere tonen met een licht pittige kick die lijkt op die van zwarte peper of gember. Dankzij de helderheid past het goed bij citrusvruchten, zuivel- en plantaardig melk, wortelgroenten, bouillons… en nou ja, bijna bijna alles.

Hoeveel kurkuma is gezond om per dag te consumeren?

Hoewel er niet veel bekend is over de ideale, dagelijkse dosis kurkuma, is het meer dan waarschijnlijk dat er niet per se een maximale hoeveelheid is als je het alleen via je maaltijden binnenkrijgt. Klinische onderzoeken hebben aangetoond dat doses van 500 tot 2000 mg curcumine per dag over het algemeen goed worden verdragen. Een klein onderzoek naar de escalatie van doseringen toonde aan dat een enkele orale dosis kurkuma tot 12 gram veilig was, maar dat sommige nadelige effecten op de spijsvertering misselijkheid, braken en maagklachten waren. Het consumeren van grotere hoeveelheden kan leiden tot een groter risico op bijwerkingen.

“Hoge doses kurkuma kunnen de effecten van sommige medicijnen verminderen of versterken, het risico op nierstenen verhogen en leverschade veroorzaken – naast andere mogelijke bijwerkingen”, zegt dr. Love. Ze voegt eraan toe dat supplementen altijd met je huisarts moeten worden besproken in de context van andere medicijnen, supplementen en gezondheidsrisico’s.

Wie moet kurkuma vermijden?

Hoewel kurkuma goed is voor veel systemen in het lichaam, is het niet voor iedereen geschikt in hoge doses. Volgens gediplomeerd dermatoloog dr. Sophia Akhiyat, gevestigd in La Jolla, Californië, kunnen er risico’s aan verbonden zijn als je een bloedingsstoornis hebt of medicijnen gebruikt om je bloed te verdunnen.

“Raadpleeg je arts als je een bloedverdunner gebruikt (bijv. aspirine, warfarine, apixaban), omdat kurkuma het risico op bloedingen kan verhogen”, legt ze uit. Ze merkt ook op dat het nemen van kurkuma in combinatie met andere voedingssupplementen die ook bloedverdunnende effecten hebben, zoals gember en vitamine E, het risico op bloedingen en blauwe plekken verder kan verhogen.

Daarnaast wijst ze erop dat studies hebben aangetoond dat kurkuma invloed kan hebben op problemen met de galblaas. “Voor mensen met galblaasaandoeningen, galstenen of galbuisobstructie moet dit voedingssupplement worden vermeden, omdat het de afgifte van gal kan stimuleren, wat deze aandoeningen kan verergeren”, zegt ze.

Is kurkuma veilig tijdens de zwangerschap?

Hoewel af en toe kurkuma eten over het algemeen als veilig wordt beschouwd, suggereren sommige artsen dat zwangere mensen of mensen die borstvoeding geven kurkuma en curcumine-supplementen beter kunnen vermijden. Overleg eerst met je arts voordat je kurkumasap of kurkuma-supplementen inneemt.

Wanneer moet ik kurkuma innemen?

Kurkuma kan de hele dag door geconsumeerd worden. Maar, zoals dr. Akhiyat aangeeft, gaat het om de manier waarop je het inneemt.”

“Als een afzonderlijk supplement kan het worden geconsumeerd als een shot, sap, smoothie of voedingstablet”, legt ze uit. “Het is belangrijk om te weten dat ruwe curcumine een relatief slechte biologische beschikbaarheid heeft wanneer het via de mond wordt ingenomen. Met andere woorden: als het alleen oraal wordt ingenomen, wordt er niet veel van geabsorbeerd in het spijsverteringskanaal. Het toevoegen van zwarte peper (piperine) of vet (oliën, avocado, noten) aan kurkuma kan de absorptie-snelheid van curcumine verhogen.”

Hoe maak je kurkuma shots

Van oudsher wordt de kurkuma-wortel gebruikt in elixers voor algehele vitaliteit en schoonheid. Je kunt de wortel gewoon in een sapcentrifuge doen en de sterke, ‘gouden’ vloeistof puur drinken – of er wat gember en citroensap aan toevoegen. Maar als je het als tonic bereidt, is het een verfrissende opkikker voor ’s middags. Hieronder vind je een tonic-recept. De hoeveelheid kurkuma die je in dit recept gebruikt, hangt af van de sterkte van de tonic die je wenst, maar wij zeggen: hoe sterker, hoe beter! Extra tip: het is gebruikelijk om een theelepel kokosolie of ghee (geklaarde boter, rijk aan omega-3) toe te voegen om de natuurlijke bestanddelen in de tonic te activeren en opname in het lichaam te bevorderen.

Ingrediënten:

  • 2 eetlepels geraspte, verse kurkuma
  • 1 eetlepel geraspte, verse gember
  • 1 kardemompeul
  • 2 kopjes water
  • 1/4 kop rauwe honing
  • 1 eetlepel gedroogde kamillebloemen
  • 1 citroen
  • Bruisend water of kokoswater

Instructies:

  1. Schil de kurkuma en gember met een dunschiller (draag handschoenen: de kurkumawortel vlekt!) en rasp ze in een middelgrote pan. Plet de kardemompeul om het omhulsel los te maken. Verwijder de zaadjes en voeg toe aan de pan. Voeg het water toe en laat ongeveer 10 minuten op middelhoog vuur sudderen.
  2. Terwijl het mengsel suddert, combineer je de kamillebloemen met de honing in een andere pot.
  3. Zeef beide mengsels met een fijne zeef en zet apart om ze te laten afkoelen. (Beide mengsels kunnen tot een week in de koelkast bewaard worden in luchtdichte glazen potten.)
  4. Combineer voor één portie 1/3 kopje van het kurkuma-gember elixer, 1/2 eetlepel kamillehoning, het sap van een halve citroen en bruisend of kokoswater.

Waar zijn de ingrediënten te vinden?

Je kunt kurkuma-wortel vinden bij je plaatselijke Chinese kruidenier of speciaalzaak. Gedroogde kamillebloemen, ghee en kokosolie zijn vaak verkrijgbaar bij plaatselijke gezondheidswinkels of -markten zoals Holland & Barrett.

Kurkumapoeder van Jacob Hooy

Kurkuma poeder Jacob Hooy voor artikel over kurkuma voordelen
©Holland & Barrett

Kurkumapoeder, € 8,29

Kurkuma-capsules van Purasana

Kurkuma poeder Jacob Hooy voor artikel over kurkuma voordelen
©Holland & Barrett

Biologische kurkuma-capsules, € 16,99

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd door Vogue US. Vogue.nl ontvangt een commissie wanneer je iets aanschaft via een affiliatelink op onze site.