hebben-alle-onafhankelijke-modemerken-een-houdbaarheidsdatum-331196
©Spotlight

Recent kondigde Saks Potts aan te stoppen, na een decennium van furore maken in de modewereld. Niet omdat het merk financieel niet langer levensvatbaar was, maar omdat de oprichters besloten dat hun reis erop zat en ze het merk niet in andere handen wilden laten doorgaan. Nog korter geleden kwam het nieuws dat Y/Project, een label dat al veertien jaar bestaat, eenzelfde einde tegemoet gaat, dit keer wél vanwege financiële druk. Het roept een prangende vraag op: kunnen onafhankelijke modemerken überhaupt de tand des tijds doorstaan, of is dat alleen nog maar weggelegd voor modehuizen die onder de paraplu van een groot concern vallen?

‘Survival of the fittest’

“Het systeem werkt niet voor onafhankelijke modemerken”, schreef Vogue-collega Nicole Phelps toen Glenn Martens zijn laatste show voor Y/Project annuleerde vanwege problemen met de cashflow. En dat is geen gekke gedachte. De mode-industrie is niets minder dan een survival of the fittest. Het vergt niet alleen een constante creativiteit en innovatie, maar ook een ijzersterk netwerk, een strategisch businessplan en – misschien wel het belangrijkste – geld om een merk te laten slagen. Modehuizen die onder de vleugels van grote bedrijven als LVMH of Kering vallen, hebben niet alleen toegang tot enorme budgetten, maar ook tot infrastructuur die de groei en zichtbaarheid van een merk wereldwijd mogelijk maakt. Zonder die steun is de druk gigantisch. Eén slechte collectie of economische crisis kan voor een onafhankelijk merk het einde betekenen.

Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief.

En zelfs als de financiën niet de oorzaak zijn, zoals bij Saks Potts, is het runnen van een modemerk vaak een uitputtingsslag. De oprichters van onafhankelijke modemerken zijn meestal niet alleen de creatieve drijvende kracht, maar ook intensief betrokken bij de zakelijke kant. Zo deelde Elza Wandler onlangs in een podcastaflevering How To Get The Job (Done) dat het bestaan van Wandler enorm lang voelt, terwijl het succesvolle modemerk ‘pas’ zeven jaar jong is. Het is voorstelbaar dat zo enorm betrokken zijn bij een bedrijf, kan leiden tot het verlangen naar iets nieuws.

Sies Marjan

Doorgaan naar een nieuw project is dan geen verkeerd antwoord. Maar is een bestaan van minder dan twintig jaar wel lang genoeg om een legacy op te bouwen? En zo nee, is het dan niet eeuwig zonde dat een merk in de vergetelheid raakt? Denk bijvoorbeeld aan Sies Marjan, het Nederlandse label dat in slechts vier jaar tijd internationaal een haast cult-achtige status wist te bereiken. Het merk stond bekend om zijn speelse kleuren en luxueuze eenvoud. Maar in 2020 trokken investeerders zich terug en hield het modelabel van de Nederlander Sander Lak op met bestaan. Nu, slechts enkele jaren later, voelt het alsof het – helaas maar waar – uit het collectieve geheugen is gewist. Mode draait namelijk niet alleen om creativiteit, maar ook om consistentie.

Een naam voor jezelf en/of een merk opbouwen vereist tijd – en tijd is precies wat onafhankelijke merken vaak niet hebben. Grote modehuizen hebben decennia gehad om zichzelf opnieuw uit te vinden en relevant te blijven. Een onafhankelijk merk heeft die luxe niet.

Is het runnen van een onafhankelijk modemerk nog haalbaar?

Het lijkt bijna alsof een houdbaarheidsdatum voor onafhankelijke merken onvermijdelijk is. Zonder de rugdekking van een groot concern of een strategische overname is het nagenoeg onmogelijk om het lang vol te houden. Toch ligt er een grote nadruk op de woorden ‘bijna’ en ‘nagenoeg’; er kan geen definitief antwoord worden gegeven op de vraag of de merken kunnen blijven bestaan. Maar het sluiten van merken is wel een bevestiging van de vele uitdagingen die op hun pad komen.

Wat vooral nodig is, naast sterke ontwerpen, is een strategische vooruitblik. Soms betekent dat een stap terugdoen. Kijk bijvoorbeeld naar het Nederlandse merk Daily Paper, dat onlangs besloot om de flagshipstore in New York te sluiten om de toekomstige winstgevendheid te waarborgen. Bovendien zijn er nog veel meer merken die dankzij strategische zetten succesvol zijn. Denk aan Simon Porte Jacquemus, die al sinds 2009 zijn merk Jacquemus runt en altijd onafhankelijk is gebleven. Het Franse merk wordt niet alleen geroemd om de kleding, maar ook om diens steengoede marketing.

Toch blijft de vraag of onafhankelijke modemerken in de toekomst meer kansen krijgen in een industrie die steeds competitiever wordt. Misschien ligt de sleutel wel in een herdefinitie van succes: een merk hoeft niet per se tientallen jaren te bestaan om een impact te hebben gemaakt. Of het nu gaat om tien jaar vol coole looks bij Saks Potts, de innoverende ontwerpen van Y/Project of de internationale roem van Sies Marjan, de bijdrage aan de modegeschiedenis is er – zelfs als het merk zelf niet meer bestaat.