Waardoor wordt ons haar grijs? Naast leeftijd speelt dít ook een rol

Ouderdom hoort bij het leven. We worden geboren, we groeien op en er verschijnen rimpels. Wanneer de eerste tekenen van ouderdom zich aandienen, verschilt per persoon, maar één ding is zeker: ze komen. Geconfronteerd met dit onweerlegbare feit hebben we twee opties: accepteren dat ouderdom een levensfase is die zowel lichamelijke als geestelijke veranderingen met zich meebrengt, of het ontkennen – wat de situatie er niet beter op maakt. Dr. Robert H. Shmerling, schrijver voor Harvard Health Publishing, heeft een van deze veranderingen bestudeerd: grijs haar. Hoewel leeftijd een grote rol speelt, is het niet de enige oorzaak van het verschijnsel.

Grijs haar krijgen we allemaal

Om zijn punt te illustreren, geeft de arts een treffend voorbeeld: de fysieke veranderingen die Barack Obama heeft ondergaan tussen het begin en het einde van zijn presidentschap. Wie de twee afbeeldingen vergelijkt, ziet direct een opvallend verschil: er zijn aanzienlijk meer grijze haren verschenen. “De stress van het besturen van een land zou iedereen grijs maken. Maar is dit werkelijk de oorzaak van grijs haar? En waarom wordt ons haar grijs, zelfs als onze baan niet zo stressvol is als die van de president van de VS?” Het antwoord? Volgens Shmerling speelt genetica een belangrijke rol, maar kunnen ook bepaalde aandoeningen, zoals vitiligo, alopecia areata of een vitamine B12-tekort, bijdragen aan het ontstaan van grijs haar. Daarnaast kan stress een versnelling van het proces veroorzaken.

Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief.

Oorzaak grijs haar is genetisch bepaald

“Haarveroudering is afhankelijk van zowel genetische als omgevingsfactoren, en het proces versnelt vanaf vijftigjarige leeftijd, wanneer je haar kracht en volume verliest. Het verandert, depigmenteert en wordt grijs”, legt Judith Joseph uit, psychiater en ambassadeur voor Vichy Laboratories. Haar verklaring bevestigt het onderzoek van Robert H. Shmerling: “Genetica bepaalt wanneer en hoe ons haar grijs wordt. Stress kan een rol spelen, maar je krijgt een beter idee van wat je kunt verwachten door te kijken naar je ouders en grootouders, dan naar je huidige stressniveau. Of je nu een land bestuurt of een minder veeleisende baan hebt.” De oorzaak van grijs haar is dus genetisch bepaald.

Stress en grijs haar

“Bij de meeste mensen hangt grijs haar niet samen met stress. Sterker nog, haar wordt niet grijs. Zodra een haarzakje haar produceert, verandert de kleur ervan niet meer. Als een haarlok kastanjebruin is (of blond, rood of donkerbruin), blijft dat zo”, legt de expert uit in zijn artikel. “Haarzakjes produceren met de jaren minder melanine. Dus wanneer een haar uitvalt en wordt vervangen, zal het waarschijnlijk grijs teruggroeien als je ouder bent dan 35. Genetica speelt een bepalende rol bij het moment waarop dit proces begint.” Hoewel stress de haarkleur niet direct verandert, kan het wel een aandoening veroorzaken die bekendstaat als telogeen effluvium, waardoor haar plotseling en in grote hoeveelheden uitvalt.

“Uiteindelijk groeit het haar weer terug. Maar als je van middelbare leeftijd bent en je haar sneller uitvalt door stress, is de kans groter dat het haar dat teruggroeit grijs is.” Judith Joseph verduidelijkt: “Haaruitval kan stress veroorzaken, waardoor cortisol vrijkomt in het lichaam. Dit kan leiden tot nog meer haarverlies en een verstoring van de oestrogeen- en testosteronniveaus, waardoor het fenomeen verergert. Het is een vicieuze cirkel, maar wel een die uitgebreid is onderzocht. Om deze cyclus te doorbreken, moeten beide problemen worden aangepakt: zowel het haarverlies als de stress moeten worden verminderd.”

Dankbaar ouder worden

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat de manier waarop we over ouderdom denken een belangrijke rol speelt en het verouderingsproces kan versnellen of vertragen. “Mensen die ouder worden als iets negatiefs of als een verlies beschouwen, vertonen uiteindelijk meer ouderdomsverschijnselen, zowel fysiek als psychisch. Aan de andere kant ervaren mensen die ouderdom zien als een natuurlijk proces en dankbaar zijn voor een langer leven, minder ongewenste ouderdomsverschijnselen”, legt de psychiater uit. We worden beter oud als we deze levensfase benaderen met dankbaarheid, enthousiasme en nieuwsgierigheid. Dus… waarom doen we dat niet?

“De maatschappij wil ons doen geloven dat ouder worden ons minder waardevol maakt. Maar veel mensen ervaren juist dat ze hun volledige potentieel bereiken naarmate ze de 50 naderen, dankzij de vaardigheden en ervaringen die ze hebben opgedaan. Ze voelen zich zelfverzekerd, bekwaam en goed in hun vel. Als ze zouden luisteren naar de maatschappelijke druk die hen vertelt dat ze bang moeten zijn om ouder te worden, zouden ze weleens een unieke kans kunnen missen: de kans om het verouderingsproces te omarmen – met of zonder grijze haren.”