Daarnaast is een van de belangrijkste uitdagingen het vinden van de juiste balans tussen duurzaamheid en kwaliteit. Traditionele denimproductie maakt vaak gebruik van intensieve processen, zoals bleken en verven om de gewenste stijl te bereiken. Het vinden van duurzame alternatieven die dezelfde visuele aantrekkingskracht kunnen bieden, is niet makkelijk. Hoe pakken duurzame denimlabels dat aan?

Hoeveel water is er nodig voor een jeans?

“Natuurlijk is het zo dat katoen veel water consumeert en ook bij de fabricage van jeans gebruik je veel water – met name bij gewassen broeken”, stelt van Meurs, CEO van Tenue. “Maar in bepaalde fabrieken, ook waar wij produceren, hergebruiken ze het water uit het hele proces. Momenteel werken we bijvoorbeeld ook met ‘regenerative cotton’, waarbij de verbouwing van katoen terug gaat naar oude methodieken om biodiversiteit te behouden en de grond zo gezond mogelijk te houden in plaats van uit te putten.”

Er is dus minder water nodig voor een jeans dan we denken, en ten opzichte van een aantal jaar geleden is die hoeveelheid dan ook drastisch gezakt, stelt Van Rongen, Co-owner en creative director van Lois Jeans. “Eco Spray is een nieuwe revolutionaire techniek voor het afwerken van kleding. Bij deze techniek gebruiken onze leveranciers een systeem om geleidelijk water te gebruiken, wat ongelooflijk veel energie, water en chemicaliën bespaart.” Denhams oprichter en CCO Jason Denham onderschrijft dit. “Katoen is een natuurproduct dat om veel redenen duurzaam is: het is slijtvast, gaat lang mee én is ook composteerbaar. Het is absoluut waar dat er water nodig is om jeans te maken, maar dankzij nieuwe technologieën bij het produceren van denim, gebruiken we tegenwoordig maar heel weinig water voor het maken van onze jeans.”

Nieuwe verftechnieken

Waterverbruik hangt bovendien nauw samen met verftechnieken en productiemethodes. Het verven van textiel is wereldwijd de op één na grootste watervervuiler. Bij duurzame jeans worden innovatieve, waterbesparende verftechnieken toegepast. Denk hierbij aan geavanceerde verfmethoden en gesloten watersystemen in fabrieken, waardoor het waterverbruik wordt verminderd. Zo stelt Denham: “We worden steeds inventiever met de technieken waarmee we stof kleuren. De ‘dye box’ is een goed voorbeeld. Het is een unieke methode om garens en materialen te verven met zeer weinig of zelfs geen water.”

Van Rongen onderschrijft de effectiviteit van deze techniek. “We werken met een uniek proces genaamd ‘Zero Water Fabrics’. Hierbij wordt denim met 99 procent minder water geverfd in een kleinere ruimte, wat de impact op het milieu drastisch vermindert. Daarnaast gebruiken we ook innoverende technieken als ‘Lazer Ozone’ en ‘Eco Sprays’ om te voorkomen dat onze wassingen en afwerkingen op een chemische manier worden geproduceerd.” Bij deze technieken worden chemicaliën als hypochloriet en kaliumpermanganaat vervangen door het gebruik van chemicaliën-vrije lasersystemen en de zogeheten ozone machine. Deze techniek maakt gebruik van het natuurlijke bleekvermogen van ozongas om bleekeffecten te creëren met een aanzienlijk verminderde impact op het milieu. Het gebruikt nog steeds water maar wel aanzienlijk minder.

Van Meurs benadrukt dat er veel ontwikkelingen gaande zijn op dit vlak, zowel met water-terugwin-systemen als met de vermindering van chemicaliën waarmee de kleur wordt gemaakt. “Je moet je voorstellen dat er pure scheikunde aan te pas komt om denim in grote hoeveelheden consistent te kleuren. Dat gaat simpelweg niet alleen met natuurlijke ingrediënten. Maar dat hoeft niet altijd meteen slecht te zijn. Iedere stof die wij bij Tenue gebruiken, heeft een zogeheten ‘Indigo Passport’, waarin je precies kunt zien wat er bij de totstandkoming wordt gebruikt.”

Het recyclen van denim

Naast zo verantwoord mogelijk produceren, is het hergebruiken en recyclen van bestaande producten ook een impactvolle manier om duurzame denim te creëren. Van Meurs stelt dat 90 procent van hun jeans wordt gemaakt met ‘pre- en post-consumer recycled’ katoen. “Met name die eerste categorie draagt zorg voor een minimale hoeveelheid katoen die verloren gaat in het productieproces. Een uitdaging met gerecyclede garens is dat ze in combinatie met virgin (nieuwe, red.) garens moeten worden gebruikt omdat de garens anders uiteindelijk minder sterk zijn.”

Afgelopen jaar lanceerden Lois hun ‘Club 62’-lijn, bestaande uit items die geïnspireerd zijn op onze archiefstukken. Van Rongen: “Bestaande stukken worden hergebruikt als inspiratie voor nieuwe collecties. Hierdoor consumeren we geen nieuwe items, maar maken juist gebruik van dat wat er al is.” Datzelfde geldt voor Denham. “We sporen onze klanten aan om hun spijkerbroeken terug te brengen naar onze winkels als ze versleten zijn. We versnipperen de spijkerbroeken, spinnen ze opnieuw en maken er nieuwe jeans van. Het is een circulair proces.” Bovendien bieden tegenwoordig vele denimmerken, waaronder de drie genoemd in dit stuk, een reparatieservice aan wanneer je jeans kapot is.

Duurzamer denken

Hoewel de materialen en het productieproces een grote rol spelen, gaat duurzame mode tot slot ook over het maken van een gewild product dat mensen koesteren en met plezier voor een lange tijd dragen. Denham: “Het gebruik van hoogwaardige materialen zorgt ervoor dat jeans jarenlang mee kunnen gaan. Spijkerbroeken worden beter en mooier naargelang hun ‘leeftijd’: hoe meer we ze dragen, hoe beter ze eruitzien.”

Die focus op het maken van gewilde, duurzame items is minstens zo belangrijk als de materialen, stelt Van Meurs. “We maken in de wereld miljarden ‘duurzame’ producten die eindigen op de stortplaats omdat het (om welke reden dan ook) overproductie betreft. Kortom, als we iets willen doen dat duurzaam is, moeten we zorgen dat mensen de jeans en andere kledingstukken daadwerkelijk gaan dragen en er goed voor zorgen.”

Die kwestie hangt samen met consumentenbewustzijn en gedragsverandering. Hoe maak je betere keuzes? Van Meurs: “Is het antwoord op de vraag of je een kledingstuk écht nodig hebt: ‘Ja!’, dan ontstaat er meteen een veel concretere en waardevollere relatie tussen de klant en het product. Daardoor ontstaat duurzaamheid op een intrinsieke manier.” En als je de perfecte jeans dan eenmaal hebt, is het ook belangrijk hoe je hem vervolgens verzorgt, stelt Van Rongen. “Was ‘m zo min mogelijk om de kwaliteit te behouden.”

De toekomst van duurzame denim

Hoe duurzaam is denim nu eigenlijk? We kunnen met zekerheid zeggen dat duurzame denim duurzamer is dan traditionele denim. Hoewel de vraag naar duurzame denim groeit, is er nog steeds een groot deel van de merken dat prioriteit geeft aan een lage prijs boven duurzaamheid, ten koste van mens en milieu. De bovengenoemde duurzame technieken worden (helaas) nog lang niet door alle merken toegepast.

En toch, ondanks de vele uitdagingen, is de groeiende aandacht voor duurzaamheid in de denimindustrie bemoedigend. Het creëren van bewustzijn en het bevorderen van een mentaliteitsverandering binnen zowel merken als consumenten is daarom van cruciaal belang om duurzame denim op grote schaal te laten slagen. Dus als we óók als consumenten bewuste keuzes (blijven) maken waar we ons geld aan uitgeven, kunnen we onze favoriete jeans met vertrouwen en een goed geweten blijven dragen. Nu en later.