Dermorexia en de obsessie met huid en skincare

Terwijl de huidtherapeut mijn huid bekeek, vertelde ze over een groeiend probleem: jonge meiden die producten gebruiken die ze helemaal niet nodig hebben, simpelweg omdat ze deze op social media voorbij zien komen. Het gevolg? Een beschadigde huidbarrière, puistjes of irritaties – en vaak een afspraak bij de huidtherapeut om de schade te herstellen. Ik moest toegeven dat ik mezelf herkende in haar woorden. Hoe vaak heb ik geen producten gekocht omdat een influencer ze prees als ‘life-changing’? En hoeveel van die producten belandden uiteindelijk weer achter in de kast, omdat ze niet werkten – of nog erger: mijn huid juist verslechterden? Het bracht me bij de vraag: waar ligt de grens tussen goed voor jezelf zorgen en een obsessie? Kan interesse in skincare dankzij social media omslaan in dermorexia?

Obsessief met huid: wat is dermorexia?

Op TikTok word je overspoeld met tienstapsroutines, ‘miracle products’ en filters die elke vorm van realiteit wegpoetsen. En hoewel er gelukkig ook makers zijn die realistische beelden delen, is het algoritme niet bepaald gebouwd op nuance. Kijk je één video over ‘botox in een flesje’, dan krijg je er tien bij. Voor je het weet raak je geobsedeerd door de ‘perfecte’ huid – maar eindig je met het tegenovergestelde door mee te gaan in alle trends.

Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief.

Blijkbaar bestaat er zelfs een term voor: dermorexia. Daarmee wordt een ongezonde, obsessieve focus op het uiterlijk van de huid bedoeld – vaak gepaard met overmatig productgebruik, het constant controleren van oneffenheden in de spiegel of camera en het idee dat je huid nooit ‘goed genoeg’ is. Hoewel het (nog) geen officiële medische diagnose is, wordt de term steeds vaker genoemd in gesprekken tussen huidexperts, psychologen en op social media zelf.

Invloed van social media

Een van die experts is dus huidtherapeut en educator Lynn Sophie Duijs. Zij ziet de obsessie met huidverzorging steeds vaker, met name onder jongvolwassenen: “Bij de doelgroep tussen de 20 en 30 jaar is er bijna altijd een deel van hun routine gebaseerd op social media. Ze gebruiken vaak uitgebreide routines met vijf tot zes producten, en volgen trends zoals skin cycling of skin slugging.” Niet iedere skincaretrend op social media is slecht, zegt Duijs. “Maar er is zoveel verschillende informatie online te vinden en trends worden vaak verkeerd geïnterpreteerd of toegepast. Zonder kennis van je huidtype of -conditie is het heel moeilijk om in te schatten wat wel of niet werkt voor jou.”

Hoewel sommige trends dus positief kunnen uitpakken, zit het risico volgens Duijs vooral in het verkeerd toepassen van actieve ingrediënten zoals retinol of zuren. “Veel mensen weten niet precies wat een huidbarrière is, laat staan hoe je deze beschermt. Wanneer je zonder kennis allerlei trends door elkaar gaat gebruiken, kun je je huid juist gevoeliger maken dan voorheen.” Als gevolg van overmatig gebruik van skincare ziet ze steeds meer jonge cliënten met een reactieve huid: extreem gevoelig, ontstoken of rosacea-achtig.

Misinformatie rondom skincare

Een andere stem in het gesprek over misopvattingen rondom huidverzorging is skinfluencer Romy de Vries. Ze begon haar nieuwsbrief over (mis)informatie in de beautywereld vanuit persoonlijke frustratie: “Als model kreeg ik voortdurend tegenstrijdig advies over skincare – en niets werkte. Mijn huid was in slechte staat en ik wilde helderheid: wat is feit en wat is fictie?”

De Vries verdiepte zich in de wetenschap achter huidverzorging, werkte bij een beauty-startup en leerde zo hoe het er écht aan toe gaat achter de schermen van productontwikkeling. Inmiddels gebruikt ze haar platform om haar volgers te helpen kritisch te kijken naar claims en angstmarketing. “De beautywereld is echt een jungle van marketing-gedreven misinformatie. Ik wil daar helderheid in brengen én mensen minder bang maken.”

Verwarring en onrealistische verwachtingen

Volgens haar zijn influencers zonder professionele achtergrond een belangrijke bron van misinformatie. “Veel van hun uitspraken zouden onder de Nederlandse Reclamecode niet toegestaan zijn. Toch worden zulke regels online vaak omzeild. Ze maken claims over producten die niet getest of onderbouwd zijn – dat zorgt voor verwarring en onrealistische verwachtingen.”

Een voorbeeld van zo’n claim? “Dit ingrediënt laat je acne in een week verdwijnen.” Zo’n uitspraak bevat volgens De Vries minstens drie aannames die niet kloppen of gezegd mogen worden: “Als een ingrediënt in z’n eentje in een klinische studie effectief bleek, betekent dat nog niet dat elk product met dat ingrediënt hetzelfde effect heeft. Daarnaast is acne een medische term – alleen een medicijn op doktersvoorschrift mag claimen dat het acne behandelt.” En nummer drie: “Resultaat binnen één week is onmogelijk; huidregeneratie duurt minstens zes weken.”

Hoe De Vries als skinfluencer zelf omgaat met het promoten van skincareproducten? “Skincare-effectiviteit kan erg persoonlijk zijn, daarom vertel ik meestal vanuit mijn eigen ervaring: wat werkt voor míj. Ik kies zelf alleen producten die leunen op wetenschap, niet op trends of wijdverspreide angst, zoals de fobie voor synthetische ingrediënten. Algemene kennis deel ik vanuit een neutraal perspectief, maar ik factcheck mijn content streng en link waar mogelijk naar mijn bronnen.”

Positieve kant

Toch benadrukt De Vries dat de toegenomen interesse in skincare niet alleen negatief hoeft te worden gezien: “Vijf jaar geleden wist bijna niemand iets over actieve ingrediënten. Er is nu ook meer bewustwording – mits die goed wordt begeleid.”

Huidtherapeut Duijs is het ermee eens dat er ook veel goede kanten zitten aan de invloed van social media. Veel mensen zijn zich nu bewuster van de gevolgen van zonneschade of roken. “Huidbehandelingen worden ook steeds normaler gevonden – het is bijna als een bezoek aan de kapper of tandarts”, deelt Duijs. “Dat is een groot verschil met voorgaande jaren, toen mensen pas naar klinieken kwamen als er daadwerkelijk iets aan de hand was.”

Terug naar de basis

Maar om die gezonde interesse niet om te laten slaan in een obsessie met ernstige gevolgen, adviseert Duijs om niet blindelings trends te volgen. Verdiep je in plaats daarvan in de anatomie van je huid en laat je adviseren door professionals, raadt ze aan. “Skincare is maatwerk. De basis moet altijd kloppen: reiniging, hydratatie en bescherming. Pas daarna kun je gaan kijken naar exfoliatie en stimulatie.” Voor wie al vastzit in een veel te uitgebreide routine, raadt ze een skin reset aan: “Terug naar de basis. Gebruik minder producten en kijk per stap wat echt nodig is. Schrijf eens op welke producten je gebruikt en waarom. Vaak merk je dan al snel dat je dingen dubbel doet – of eigenlijk niet weet waarom je iets gebruikt.”

Ook De Vries adviseert om af en toe pas op de plaats te maken: “Ik heb zelf seizoenen gehad waarin ik doorsloeg – met huid, voeding, sporten, routines – maar ik heb geleerd dat ik dan juist moet vertragen en mijn focus moet verleggen.” En dat betekent dus ook dat je af en toe je telefoon moet wegleggen om niet verdwaald te raken in een overload aan (ongegronde) skincaretips.

MENTALE GEZONDHEID

Zijn we zo obsessief bezig met onze huid dat het een stoornis is geworden?