Schade door verbranden

Hoelang mag je per dag eigenlijk in de zon?

“Dat hangt af van de uv-index die dag, dus de zonnekracht. Voorkom áltijd dat je verbrandt. Verbranden is namelijk echt schadelijk op DNA-niveau van de huid. Dat kun je niet herstellen, met geen enkel product.”

Je kunt verbranden dus alleen voorkomen. Hoe werkt dat met crèmes?

“Zonnecrèmes beschermen je tegen uv-B-stralen, de korte stralen waardoor je kunt verbranden. Als je een SPF 50 koopt, betekent dat dat het vijftig keer langer dan normaal duurt voordat je verbrandt. Stel je voor dat normaal je huid na 10 minuten rood wordt, dan kun je 500 minuten in de zon. Voor uv-A geldt dat diezelfde crème je meestal maar tot een derde van die factor beschermt. Dus bij factor 50 is dat ongeveer 17 keer langer. Maar van uv-A verbrand je niet; die stralen zorgen er wel voor dat je huid rimpels en beschadigingen krijgt, en later eventueel huidkanker. Zonnebanken bevatten bijvoorbeeld alleen uv-A-stralen. Daar verbrand je dus niet in, maar je krijgt er wel een getinte kleur door. Tegelijkertijd beschadigen die stralen je onherstelbaar op dieper niveau. Daarom zijn wij dermatologen zo tegen zonnebanken.”

Maar eenmaal ingesmeerd met factor 50: ben je dan écht 500 minuten beschermd?

“Eigenlijk niet. Die theorie houdt geen rekening met dat je tussendoor bijvoorbeeld in het water gaat of transpireert. Dermatologen raden daarom alsnog aan elke 2 uur te smeren. Dat is een beetje een foolproof-tijdsinschatting. Vooral omdat mensen in de praktijk nooit genoeg product gebruiken.”

Genoeg SPF smeren

Hoeveel product zou je dan moeten aanbrengen?

Lachend: “Een shotglaasje per lichaamsdeel, zegt men, als je dat bij je hebt.” Dan serieus: “Smeer je sowieso ruim in met factor 50, elke twee uur. Echt een dikke laag. Daarnaast moet je nog andere maatregelen treffen bij hoge zonkracht: schaduw, een hoed, zonnebril en dus zonbeschermende kleding.”

Maar wie doet dat nou in de praktijk?

“Je hebt gelijk, niemand. Ik pleit daarom voor een algehele cultuurverandering op zongedrag. Wij gaan vanuit Nederland bijvoorbeeld vaak op zonvakantie naar zuidelijke landen, maar nemen helaas niet de lokale gewoontes over. Zij doen een siësta en lunchen in de schaduw, Nederlands bakken in de volle zon. Echt onverstandig.”

LEES OOK

De fijnste zonnebrandcrèmes en SPF-producten volgens de Vogue-redactie

Susan Zijp en Marjolein van den Brand

Er zijn ook producten met SPF 60, maar niet in Nederland. Hoe werkt dat?

“In de EU hebben we factor 50 of 50+ als hoogste. De zonnecrème van mijn eigen merk heeft eigenlijk factor 64 maar in Nederland heet dat factor 50+. Dat komt omdat we voor alles boven de factor 50 de indexering SPF 50+ aanhouden.”

Is een spray of stick eigenlijk even goed als een crème?

“Eigenlijk niet. Een spray is makkelijk aan te brengen en smeert ook fijn uit, maar het is wat dunner. Net als een lotion, dat is ook een dunnere substantie dan een crème, en dus smeer je niet genoeg op. Met een stick mis je weer te makkelijk lichaamsdelen. Dus als je wil smeren voor uv-bescherming, in plaats van zonnekleding dragen, gebruik dan liever een crème.”

Uv-bescherming en vitamine D

Jij bent duidelijk een groot voorstander van uv-beschermende kleding. Je hebt ook je eigen kledinglijn. Hoe werken die kledingstukken?

“Uv-kleding wordt ingedeeld op basis van Ultraviolet Protection Factor (UPF). Een UPF 50 laat bijvoorbeeld maar 1/50, dus 2 procent, stralen door. Onder zo’n shirt kun je nooit verbranden. En dat is een geruststelling die géén één zonnecrème je kan bieden. Vooral omdat mensen zichzelf en hun kinderen dus niet goed genoeg insmeren. En heel eerlijk: als vader van vier kinderen snap ik dat je een fulltime baan hebt aan meerdere kinderen insmeren op het strand. Daar heb ik ook geen zin in. Daarbij kun je tijdens het smeren altijd een stuk huid missen, en dan verbrand je alsnog. Daarom, echt: ga voor zonnekleding met uv-bescherming.”

Tot slot: krijg je wel alle vitamine D-voordelen mee als je je insmeert of kleding met uv-bescherming draagt?

“Vitamine D maak je zeker alsnog aan. En los daarvan is het goed om zon-schuwheid niet te promoten. We hebben zon nodig, zonnestralen zijn gezond; zon helpt met de aanmaak van vitamine D. Daarvoor kun je relatief weinig huidoppervlakte 15 minuten per dag blootstellen aan de zon. Als je dus maar níet verbrandt.”

Meer lezen over SPF? Hier zetten we wat feitjes op een rij. En hier selecteerden we fijne producten met minstens SPF 30.