wat-ik-ontdekte-toen-ik-op-mijn-45e-begon-met-krachttraining-inclusief-tips-van-experts-336298
©Getty Images

Mijn algoritme loopt vol met 45-plus vrouwen die gespierder zijn dan ooit. Er zijn talloze podcasts over hoe belangrijk het is om tijdens (en voor) de menopauze aan krachttraining te doen en celebs lijken nergens anders over te kunnen praten dan zo fit mogelijk hun menopauzale jaren doorkomen. En ja, dat wil ik ook. Lees hier waarom ik op mijn vijfenveertigste begon met krachttraining en wat het me opleverde. Inclusief tips en uitleg van experts voor als jij ook die stap naar de gym wil maken.

Romanian deadliftsen hip thrust

Twee jaar geleden begon ik met krachttraining. Reden? Ik wilde een strakker lichaam. Met de (peri)menopauze was ik nog niet zo bezig, mijn doel was destijds vooral op de buitenkant gericht. Na een gesprek met een personal trainer kreeg ik een trainingsschema. Ik ging vier keer per week trainen.

Ineens bevond ik me in de wereld van Romanian deadlifts, front pulldowns, leg presses en hip thrusts (voor altijd haat trouwens aan die oefening). Tijdens de eerste trainingen was het een beetje zoeken. Hoeveel gewicht, hoe werken apparaten, wat is de juiste houding? Gelukkig was mijn trainer altijd te bereiken voor vragen. En in het schema stond exact hoeveel sets en reps (herhalingen) ik per oefening moest doen. Ik noteerde alles nauwkeurig, zodat ik de volgende training precies wist wat ik had gedaan. Advies was namelijk om er elke keer een tandje bij te doen. Dus een kilo extra, een extra herhaling of de oefening net wat langzamer (en dus zwaarder) uitvoeren.

Lichamelijk en geestelijk sterker

Al snel had ik de smaak te pakken. Om de dag ging ik naar de gym (lopend, zodat ik meteen al 4000 stappen had gedaan van de dagelijks geadviseerde 10.000). Het duurde niet lang voordat dingen opvielen. Tijdens yogalessen (die deed ik ernaast, ben nogal een alles of niets-type) ging eindeloos planken me een stuk makkelijker af. Ook stond ik veel relaxter in de downward facing dog en tijdens side planks kon ik zelfs gewoon doorademen.

Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief.

Ook bij gewone dagelijkse bezigheden merkte ik verschil. Zware boodschappentassen waren niet meer zo zwaar, spontane dansjes met mijn dochter (zakken tot de grond? Eitje!) hield ik eindeloos vol en traplopen ging ineens zonder hijgen. Dat ik lichamelijk sterker werd maakte me ook geestelijk sterker. Mijn zelfvertrouwen groeide en ik was trots op m’n ijzeren discipline (ja ja). Langzaam maar zeker ontstond er zelfs een bolling in mijn bicepsgebied. Kreeg ik nou voor het eerst in m’n leven iets wat op een spierbal leek? Waar ik ook heel blij mee was (en wat ik van tevoren nooit had verwacht) was dat de rsi-klachten in mijn armen verdwenen. Eén grote win-winsituatie dus. Eerst, voordat we fast forward gaan naar mijn actuele trainingsstatus, een aantal vragen over krachttraining aan de expert.

Wat je moet weten als je begint met krachttraining

Jorden Bres is krachttrainer van olympische sporters en founder van Project Fit. Ik vroeg hem wat krachttraining precies is, waarom het zo goed is en hoe je gemotiveerd blijft. Want dat het geen quick fix is, is mij inmiddels duidelijk.

Wat is krachttraining precies?

“Het sterker maken en het trainen van je lichaam en spieren met behulp van gewichten, machines of je eigen lichaamsgewicht. Het helpt bij het verlagen van je vetpercentage, waardoor je een strakker figuur en daardoor meer zelfvertrouwen krijgt. Daarnaast heeft krachtsport veel positieve effecten op je gezondheid. Het kan stress verminderen, je bloeddruk verlagen, het ondersteunt de gezondheid van je hart en verbetert je cholesterol. Omdat je sterker wordt kan krachtsport ook bepaalde blessures en aandoeningen zoals osteoporose tegengaan.”

Hoe begin je en hoe vaak moet je trainen?

“Als je wil starten met krachttraining, begin dan rustig. Gebruik lichte gewichten om je lichaam te laten wennen, let goed op de technische uitvoering waardoor de kans op blessures minder is en luister naar je lichaam. Ga niet door als je pijn hebt en zorg dat je rust hebt tussen je trainingen door zodat je goed kunt herstellen. Twee keer per week trainen is het minimum. Als mensen bij mij komen en ze willen een keer per week trainen, dan ga ik niet met ze werken.

Als je boven de veertig bent en echt verandering teweeg wil brengen, dan raad ik drie keer per week aan. Zorg ook dat je variatie hebt in je training en pak om de paar weken een nieuw schema zodat je afwisseling hebt. Dat houdt je fris en scherp. Ook heel belangrijk: noteer alles wat je doet. Dat is echt de sleutel tot succes. Door alles bij te houden weet je wanneer je gewicht moet toevoegen en kun je echt progressie maken.”

Moet je per se naar een sportschool om krachttraining te doen?

“Ja, eigenlijk wel. Sowieso voor een sneller en beter resultaat, maar ook voor goede begeleiding. In de gym zijn trainers die je kunnen helpen met de juiste techniek. Die moet namelijk altijd voorop staan om blessures te voorkomen. Wil je toch liever zelf aan de slag? In mijn programma staan bij elke oefening video’s met de juiste uitvoering. Natuurlijk kun je thuis ook veel dingen doen met je eigen lichaamsgewicht. Liever dat dan helemaal niks, maar mijn voorkeur gaat uit naar een sportschool.”

Moet je elke training een bepaalde spiergroep trainen of kun je ook twee keer per week een fullbody-training doen?

“Ik zou al blij zijn als iemand twee keer per week een fullbody-programma gaat doen, maar drie of vier keer een spiergroep is dus beter omdat je meer per spiergroep kunt trainen. Doordat je vaker traint ‘verstoor’ je veel meer in het lichaam, waardoor dit eerder een positief effect heeft op je lichaam en figuur.”

Hoe gaat het nu?

Inmiddels is het twee jaar geleden dat ik begon met krachttraining. Eerlijkheidshalve moet ik toegeven dat er periodes waren waarin mijn motivatie en discipline (die ijzeren ja) ver te zoeken waren.

Wel weet ik nu wat mijn grootste valkuil is. De tip van Jorden Bres om met schema’s te werken, die om de paar weken af te wisselen en goed alles te noteren is heel belangrijk. Na zo’n driekwart jaar dacht ik dat ik het zelf allemaal wel wist en ging trainen zonder schema. Ik ging een beetje freewheelen en deed alleen nog leuke oefeningen.

Menopauze en krachttraining 

Gevolg daarvan was dat ik niet meer bijhield wat ik precies deed. Daardoor verloor ik de toewijding, zag geen vooruitgang meer én verloor mijn motivatie (en die spierballen). Toch ben ik – af en toe – blijven trainen en sinds een paar weken weer echt met schema en alles nauwkeurig opschrijven. Wel is mijn doel anders. De buitenkant is nog steeds belangrijk, maar minder. Ik ben inmiddels 47 en wat ik nu vooral wil is me zo goed mogelijk voorbereiden op de overgang. Die wil ik sterk en fit doorkomen en ik geloof er heilig in dat krachttraining me daarbij gaat helpen.

Op dit moment lees ik All Fours van Miranda July, dé literaire hit van 2024 (ja, ik ben een beetje late to the party) en de door The New York Times uitgeroepen eerste grote menopauzeroman. Het gaat over een vrouw die zichzelf tijdens de overgang opnieuw probeert uit te vinden. Krachttraining is daar een onderdeel van. Ze schrijft: ‘Gewichtheffen brengt je in balans – yin en yang – en dat helpt je om je leven in balans te brengen. Ik was niet dikker of dunner, ik was gereïncarneerd. Dat had ik bereikt door dit brute, meedogenloze optillen en neerleggen.’ Heerlijk hoe basaal July krachttraining omschrijft: optillen en neerleggen. Wat het feitelijk natuurlijk ook gewoon is. Toch ben ik benieuwd wat dat optillen en neerleggen nou precies veroorzaakt ín je lichaam, helemaal in (peri)menopauzale lijven.

Wat je moet weten over de menopauze en krachttraining

Ik vroeg Manon Kerkhof, gynaecoloog, menopauzespecialist en founder van Curillon, expertisecentrum voor vrouwenzorg, over het belang van krachttraining voor vrouwen na hun veertigste.

Waarom is tijdens de menopauze krachttraining zo belangrijk? 

“Allereerst, wat uit grote onderzoeken zoals de SWAN-studies, blijkt is dat vrouwen tussen de 40 en 55 jaar gemiddeld twee kilo aankomen in drie jaar tijd en er 2,5 centimeter taille bij krijgen. Als je je dan beseft dat de overgang niet drie jaar duurt, maar zeven tot tien jaar, kun je je voorstellen dat er flink wat kilo’s bij gaan zitten. Wat er gebeurt, is dat niet alleen het gewicht verandert, maar ook de lichaamssamenstelling. Vrouwen krijgen een andere spier-vetverdeling. En wat vervelend is, is dat vooral visceraal vet, het foute vet, toeneemt.

Dit foute vet gaat in de buikholte, rond de organen zitten en zorgt ervoor dat je meer kans hebt op allerlei chronische aandoeningen zoals hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Daar komt bij dat je in de overgang, door het verlies van oestrogenen, gevoeliger bent voor hart- en vaatziektes. Wat je dus wil is dat het beetje vet dat je ook nodig hebt zoveel mogelijk bij de billen en dijen komt te zitten en niet in die buik en taille. Als je krachttraining doet zorg je ervoor dat die vet-spiermassa in de juiste verhouding blijft.

Ook belangrijk om te weten is dat de normale biologische veroudering al begint vanaf je dertigste. Als je niet aan krachttraining doet betekent dit dat je rond je vijftigste zomaar 20 procent van je spiermassa kwijt kunt zijn. Als je krachttraining gaat doen zorg je ervoor de vet-spiermassa in de juiste verhouding blijft waardoor je je lijf gezond houdt. Nu en voor later.”

Welke overgangsklachten kan krachttraining verminderen en hoe komt dat?

“Als je kijkt naar wetenschappelijke onderzoeken is het niet zo dat krachtsport overgangsklachten direct doet verminderen. Indirect gebeurt er wel heel veel. Door het verlies van spiermassa als je ouder wordt, gaat ook je energiehuishouding in rust omlaag. Als je hetzelfde blijft eten kom je dus aan. Door krachttraining bouw je spiermassa op en ga je in rust meer energie verbranden.

Je maakt met krachtsport kleine beschadigingen in je spieren. Die moeten herstellen, dat kost energie en dat betekent dat je uiteindelijk toename krijgt van je spiermassa. Van sporten word je niet per se lichter, wel strakker. Je energieverbruik gaat omhoog en dat is een manier om de gevolgen van veroudering voor een deel tegen te houden. Ook belangrijk is dat als je spieren traint en de botaanmaak stimuleert.

Door krachttraining heb je niet alleen een strakker lichaam met een taille en minder buikvet, maar je komt ook minder makkelijk aan in gewicht, je hebt minder kans op de latere gevolgen van de overgang zoals hart- en vaatziekten en botontkalking. Daarnaast doet bewegen natuurlijk ook wat voor je stemming en je slaap. Je maakt dopamine en endorfine aan en die kunnen stemmingswisselingen tijdens de overgang verminderen. Ook wordt je lichaam fysiek moe waardoor je een betere kwaliteit van slaap hebt.”

Kunnen klachten verminderen als je tijdens de menopauze met krachttraining begint, of ben je dan ‘te laat’?

“Je bent nooit te laat om met krachtsport te beginnen. Je kunt zelfs een sixpack creëren op je negentigste, als je maar traint. Bindweefsel verslapt, gaat hangen, verouderd, wordt broos en zorgt voor rimpels. Het leuke van spiermassa is dat je tot op hoge leeftijd je spieren kan blijven trainen. Altijd doen dus, het is nooit te laat en kan klachten zeker verminderen.”

Nog 5 tips

‘Ga het gewoon doen’

  • “Zorg dat je een doel voor jezelf stelt dat haalbaar en realistisch is. Vaak zie je dat mensen iets willen dat niet te realiseren is. Wees eerlijk daarin. Samen trainen met iemand is ook een stok achter de deur. En zorg dat krachttraining een vaste routine wordt. Zet het vast in je weekplanning zodat je er niet omheen kunt. Ga het gewoon doen. Je zult merken dat je er na een paar weken al profijt van hebt”, aldus Bres
  • Als je nog nooit in een sportschool bent geweest, ga dan eerst bij een aantal langs. Bij veel sportscholen kun je een dagpas kopen of een proefles doen zodat je de sfeer kunt proeven. Er zijn verschillende mogelijkheden: van grote gyms, tot intieme studio’s met een personal trainer. Kies wat bij jou past en waar je op je gemak bent.

‘Heb geduld’

  • Voor een optimaal resultaat zul je ook je voeding aan moeten passen: meer eiwitten en minder koolhydraten. Neem sowieso na elke training een eiwitshake, dit bevordert het herstel van je spieren. Extra tipje van mij: als je net als ik niet van die romige shakes houdt, er zijn ook eiwitlimonades.
  • “Heb geduld. In de eerste fase zul je merken dat je niet per se afvalt in gewicht. Sterker nog, het kan zijn dat je een beetje zwaarder wordt omdat elke spiercel vier watermoleculen vasthoudt. Maar je wordt wel strakker en dat merk je vooral in je taille”, legt Kerkhof uit. “Meet bij de start je taille-omvang, negeer de weegschaal en meet je taille nogmaals na een week of twaalf.”
  • “Ik adviseer om naast krachttraining minimaal 6000 stappen (dat kun je opbouwen tot 12000) per dag te maken. Je verbrandt er extra calorieën mee, maar het is ook belangrijk om lekker buiten te zijn en je gedachten te verzetten. Wat weer stressverlagend werkt”, sluit Bres af.

8 x shoppen

Zwarte legging

Het fijnste train je in een goede zwarte legging. Deze van Skims heeft een high-waist, geen naden en, heel belangrijk, hij schijnt niet door. Hoef je je daar in ieder geval niet druk om te maken tijdens die diepe squats.

legging

 

Zachte legging, € 78

All Fours, Miranda July

Dé menopauzeroman waarin een vrouw zichzelf opnieuw probeert uit te vinden, ze heeft alleen geen idee hoe en wat het haar gaat opleveren.

all fours

Paperback, € 17,99

Fitnesshandschoenen

Handschoenen zorgen ervoor dat je beter grip hebt, kunnen extra steun geven en het is gewoon wel zo fris, als je nagaat door hoeveel handen al die stangen en dumbells worden vastgehouden.

fitness handschoen

Nike fitnesshandschoenen, € 26,95

Sport-bh

Een goede sport-bh is een must, welke training je ook doet. Dit exemplaar komt uit de nieuwe collectie van Alo. Zo stijlvol dat je geen top of T-shirt nodig hebt.

sport-bh

Alo sport beha met light support, € 78

Handdoek

Een handdoek is (uiteraard) verplicht in de sportschool, deze van Cabau Lifestyle heeft een rits met opbergvak, hoe handig.

sporthanddoek

 

Sporthanddoek, € 18,95

Sportschoenen

Goede trainingsschoenen zijn belangrijk en dan vooral om je voeten te beschermen tegen rondslingerende (en je weet maar nooit: vallende) gewichten en dumbells. Deze van New Balance zijn stevig en stijlvol.

sportschoen

Sneaker met mesh details, € 160

Bidon

Hydratatie is essentieel, vooral tijdens je training. Met deze bidon van Stanley drink je zo 700 ml water. Na het sporten kun je ‘m gebruiken voor je eiwitshake.

bidon

The quick-flip thermofles, € 31,95

Sporttop

Als je eenmaal de drempel van de sportschool over bent, mag iedereen dat weten ook. Bijvoorbeeld in deze longsleeve van Sofie Schnoor.

sporttop

Longsleeve met halve rits en panterprint, € 84,95

Vogue.nl ontvangt een commissie wanneer je iets aanschaft via een affiliatelink op onze site.