Herinner je je die eerste scène van Clueless nog? Waarin hoofdrolspeelster Cher haar nieuwe schooloutfit uitkiest met behulp van haar computer? Via een mix-and-match systeem laat die verschillende kledingstukken uit haar kast op haar lichaam zien. Met als resultaat de iconische geel geruite set die niet meer weg te denken is uit onze modecultuur.

Ligt de ‘future of fashion’ in handen van kunstmatige intelligentie?

Dat de film uit 1995 een behoorlijke invloed had op de mode-industrie is veelal bekend, maar dat de scène ook inzichten geeft in de toekomst van technologie wordt minder benoemd. Met de meest recente ontwikkelingen in kunstmatige intelligentie kan de filmscène echter nog veel sneller werkelijkheid worden dan je denkt.

Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief.

Al jaren proberen wetenschappers het menselijk denken te verwezenlijken binnen een computer. Ondanks dat dit doel nog niet volledig behaald is, lijkt het erop dat we dit jaar de eerste uitkomsten gaan zien. Onlangs kondigde het Nederlands modemerk G-Star Raw aan hun eerste couturestuk te hebben ontworpen aan de hand van artificiële intelligentie (AI).

Ook werken Prada en Snapchat samen aan virtuele try-on filters en zagen we onlangs hoe het leek alsof Jacquemus levensechte Le Bambino-bussen door Parijs liet rijden. In de podcast Articles of Interest, waarin journalist Avery Trufelman de betekenis achter historische kledingstukken onderzoekt, komen zelfs verschillende applicaties – van My Wardrobe tot Stylebook – aan bod die met behulp van kunstmatige intelligentiedé Clueless closet probeerden te realiseren.

AI Fashion Week

AI ligt ten grondslag aan de future of fashion, binnen alle facetten van het spectrum. Er is lang over gesproken als totale fictie. Nu zijn er directe gebruiksmogelijkheden beschikbaar die huidige design-, marketing-, logistieke- en productieprocessen kunnen verbeteren. Matthew Drinkwater, hoofd van de London College of Fashion Innovation Agency en jurylid van de eerste AI Fashion Week: “Er zijn ontwerpers die met traditionele businessmodellen werken en zich weinig met technologie bemoeien, terwijl we die industrieën juist bij elkaar moeten brengen. Het is het product dat je maakt, de manier waarop je het op de markt brengt en de manier waarop je het laat zien wat met behulp van de nieuwste technologieën makkelijker kan. Simpeler, efficiënter en winstgevender.”

Ook al zijn de uiteindelijke producten verschillend, de manier waarop kunstmatige intelligentie wordt gebruikt voor de ontwikkeling komt in principe overeen. Door het verzamelen van informatie over relevante onderwerpen, zoals de meestgezochte kleuren voor een nieuwe tas of de reden waarom jij je bestelling retourneert, in combinatie met taalbeschrijvingen van vormen en designs, worden er patronen opgesteld die bij het creëren van nieuwe ontwerpen of systemen kunnen worden toegepast.

Zo worden bij G-Star Raw middels het AI-programma Midjourney tekstuele ideeën en specificaties omgezet in visuele beelden en schetsen. In een filmpje op hun website is te zien hoe voor onder andere een denim cape, organische vormen en tech wear een beeld van een volwaardig kledingstuk genereren. Waarna deze vervolgens in elkaar kan worden gezet in hun atelier.

Gepersonaliseerde content 

In andere gevallen worden data gebruikt om software zoals ChatGPT of Lalaland.ai gebruikers een interactieve ervaring te bieden. ChatGPT is een AI-taalmodel gericht op het voeren van real life gesprekken met bezoekers. Stel je de standaard chatbot van een online customer service voor. In plaats van tips te geven op basis van hulpvragen geeft-ie je persoonlijke antwoorden aan de hand van een uitgebreide input aan woorden en zinnen.

ChatGPT gaat nog een stapje verder. Door middel van analyses kan het conclusies trekken voor gepersonaliseerde content en tips, à la je eigen fashion stylist. Heb je vaak een rode trui aangeklikt? Dan krijg je suggesties in rood van jouw meestbezochte merken. Kies je meestal een high-waisted jeans in plaats van een low rise? Dan zie je een link met soortgelijke aanraders inclusief toevoeging van schoenen en tops om de look compleet te maken. Tegelijkertijd leert het via jouw social media, of dat van de website, met welke toon en taal jou het beste aan te spreken. Handig, ook al is het ergens best creepy.

Evolutie kunstmatige intelligentie 

Online luxe retailplatform Ssense postte onlangs video’s op hun Instagramaccount waarin ze vorderingen van ChatGPT demonstreerden. Door vragen als: ‘We gaan naar New York Fashion Week en hebben een leuke outfit nodig om in de metro te reizen, vrienden te ontmoeten en shows te bezoeken. Welke Ssense-items kun je aanraden’? in te voeren oppert de ChatGPT verschillende kledingstukken en accessoires.

Ze komen zelfs met een persoonlijke onderbouwing: ‘Een statementblouse, zoals deze van Marine Serre, die zowel voor een avond uit of meer casual gedragen kan worden. Kies voor een felle print of opvallende kleur om wat nieuws aan je look toe te voegen.’ Terwijl AI nog volop in ontwikkeling is, laat Thom Bettridge, hoofd creatieve content bij Ssense, in een statement weten dat ChatGPT en het eerdergenoemde Midjourney al volop kansen brengt voor merken om bij te dragen aan de verdere evolutie.

Inclusief en duurzaam 

AI opent veel deuren – helemaal zelf – maar in hoeverre gaat dit ten koste van de menselijke hand? In Nederland spelen al verschillende start-ups met het idee van virtuele modellen. Lalaland.ai en Deep Agency zijn Nederlandse innovatie-agentschappen die met de creatie van AI gegenereerde beelden van de mens hopen de mode-industrie te versterken. Vooral in het tackelen van grote probleemgebieden als inclusiviteit, diversiteit en sustainability.

Door middel van een ruime database foto’s en video’s van verschillende type mensen, ieder met hun eigen lichaamsbouw, etniciteit, haarsoort en gezichtsuitdrukking is het voor de gebruiker mogelijk een individuele avatar te creëeren. Compleet met emoties, poses en al. Met 3D-versies van producten kunnen merken modellen transformeren met fashion items. Een kost-effectieve, duurzame manier om een groot, divers publiek aan te spreken en een direct, realistisch beeld van de collectie aan de klant te schetsen.

Lalaland.ai lanceerde de software in 2022 en kondigde afgelopen maand samenwerkingen met onder andere Zalando en Levi’s aan. Deze verschijnen waarschijnlijk voor het einde van dit jaar al online. “AI zal het voor bezoekers mogelijk maken de producten op modellen te zien die op hunzelf lijken. Dit zorgt voor een persoonlijke en inclusieve shop ervaring”, vertelt hoofd digitale en opkomende technologiestrategie Amy Gerhskoff Bolles. “Vandaag de dag worden alle item bij fotoshoots op een of maximaal twee modellen geschoten. Lalaland.ai’s technologie, en AI in het algemeen, kunnen ons helpen de kleding gemakkelijker op elk type lichaam te laten zien.”

Realistische afspiegeling 

Op Twitter en Instagram ontstond echter kritiek. Wordt er nu in plaats van divers talent, wat vaker op de achtergrond staat in de mode-industrie, een computer gebruikt om deze rol te vervullen? Michael Musandu, oprichter en eigenaar van Lalaland.ai bevestigt het tegenovergestelde. Volgens hem slaat de software juist de handen van menselijke en virtuele modellen ineen: “Onze AI-gegenereerde modellen zijn gemaakt vanuit niets. De enige manier waarop we deze hyperrealistische kwaliteit kunnen bereiken is omdat onze algoritmes gebaseerd zijn op echte foto’s.”

Zonder de representatie van echte modellen geen virtuele variaties, dus het belang van divers talent blijft cruciaal. En dat is voor Musandu belangrijk: “Als een jongen die opgroeide in Zimbabwe, zag ik nauwelijks iemand die op mij leek op foto’s, reclames of op een catwalk. Dit heeft me enorm beïnvloedt en is mijn motivatie achter deze technologie. Om een echte en duurzame verandering in representatie teweeg te brengen, een realistischere afspiegeling van de wereldbevolking, culturen en identiteiten.”

Ethische hotseat 

Terwijl we het afgelopen seizoen de inclusiviteit op de catwalk hebben zien verminderen, kunnen we tijdens de eerste AI Fashion Week op 20 en 21 april de meest diverse catwalk ever verwachten. Leanne Elliot Young en Cat Taylor (ook wel bekend als Cattytay) stichtten in 2020 de Institute of Digital Fashion (IODF) als reactie op de vele vooroordelen binnen representatie in de mode. Hun platform staat symbool voor een transformatie binnen een wereld waarin het breken van onze schoonheidsidealen een vereiste is van vooruitgang.

Voor hun is het duidelijk dat huidige opties niet genoeg bieden om alle verschillende type mensen te betrekken. Zeker het type dat niet voldoet aan de ‘standaard’ kapitalistische normen in de maatschappij. “Technologie biedt mogelijkheden die voorheen ondenkbaar of onbetaalbaar waren”, vertelt Elliot Young. “Het IODF gelooft in het democratiseren van de industrie. Onze projecten demonstreren dat je merken en zelfs universums vanuit je woonkamer kan bouwen.”

Onderdeel zijn van een groot of rijk bedrijf is dus niet nodig. “Dit zorgt voor een enorm uniek perspectief voor creatievelingen.” De vrouwen staan inmiddels bekend als leiders van de AI-revolutie. Ze hebben samenwerkingen met meerdere modehuizen en ondernemingen – van Alexander McQueen en Balenciaga tot H&M en Samsung – op allerlei verschillende gebieden binnen de AI. Ze voelen een verantwoordelijkheid om de ethische hotseat waarin mode zich momenteel bevindt te verbeteren. Dit door kunstmatige intelligentie te blijven voeden met neutrale informatie en zo een “nieuwe vocabulaire voor zowel als AI als de mode te programmeren.”

Opluchting

De verwachtingen van AI-technologieën zijn hoog en de resultaten veelbelovend. Ook al is het moeilijk in te schatten hoe groot de invloed op de industrie op korte termijn is. Bang zijn voor een gedigitaliseerde toekomst is niet nodig. Juist omdat de software gebaseerd is op bestaande informatie en door de mens gegenereerde content.

Designs geconstrueerd door Midjourney of looks samengesteld door ChatGPT; beiden leunen op visies van ontwerpers en stylisten. AI blijft een boeiend onderwerp met spannende ontwikkelingen. Desalniettemin zorgt het ook voor een opluchting. Creativiteit is menselijk en vooralsnog uniek en onvervangbaar.