Marjan van Aubel is solar designer en Vogue's Talent to Watch

In Vogue’s Talent to Watch spreken we creatievelingen die de toekomst van mode en cultuur vormgeven. Wat deze groep kenmerkt, is dat ze uiterst creatief en onconventioneel is. Zij bepalen de toekomst. Deze keer: solar designer Marjan van Aubel, die gespecialiseerd is in het ontwerpen van stroom-onafhankelijke producten. In haar boek Solar Futures: How To Design A Post-Fossil World With The Sun – uitgebracht in 2022 en uitgegeven door Jap Sam Books – verkent ze de manieren waarop de wereld af kan stappen van vervuilende fossiele brandstoffen als bron van energie, en in plaats daarvan gebruik kan maken van hetgeen elke dag voor niets opkomt: de zon.

Vogue’s Talent to Watch Marjan van Aubel

Marjan van Aubel heeft altijd al interesse gehad in zonne-energie. In 2012 studeerde ze af aan de Londense Royal Academy of Art met een masterdiploma in Design, en richtte ze haar eigen studio op. “Dat energie opgewekt kan worden wanneer er licht op een oppervlakte valt, vind ik echt fascinerend. Dit geldt ook voor planten, bij fotosynthese. Alleen zijn planten heel mooi en zonnepanelen niet. Toch ben ik totaal geobsedeerd door zonnepanelen. Alles wat er over te lezen of leren valt, wil ik weten.”

“Toen ik las dat er elk uur voldoende zonlicht op de aarde valt om de hele wereldbol een jaar lang van elektriciteit te voorzien, wist ik dat er veel te doen was”, gaat Van Aubel verder. “Vandaar dat ik mijn design skills heb ingezet om op deze manier bij te dragen aan een duurzamere wereld.”

De ontwerpen van de solar designer zijn bekroond met diverse prijzen. Met name het eerste product van Van Aubel – genaamd Sunne – viel in de prijzen; denk aan de ‘Lighting Design of the Year Award 2021′ en de ‘Life-Enhancer of the Year Design Award 2022.’

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

©MvA Studio
Sunne is een designlamp aangedreven door zonne-energie.

Mooi én functioneel

Van Aubel gelooft dat design en esthetiek een belangrijke rol spelen bij de motivatie van mensen om voor duurzame opties te kiezen. “Het opwekken van energie wordt vooral technisch benaderd. Niet echt motiverend, en het nodigt niet altijd uit om mee te doen. We moeten allemaal voelen dat we dingen anders willen doen. Design en esthetiek spelen daarin een belangrijke rol. In plaats van iets moeten, wíl je dan ergens onderdeel van zijn, en dat voel je ook. Een groot verschil. We willen allemaal onderdeel van iets moois zijn.”

Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief

Het is volgens Van Aubel dus essentieel dat de industrie esthetische oplossingen gaat bieden; oplossingen die niet alleen duurzaam en functioneel zijn, maar ook mooi en aantrekkelijk. Dit zal ervoor zorgen dat er meer mensen betrokken raken bij duurzame ontwerpen en dat het een bredere acceptatie krijgt. “Een voorbeeld is mijn Current Table, een tafel met gekleurde zonnecellen die energie opwekken. Hierbij kies ik bijvoorbeeld voor een oranje kleur. Niet alleen omdat dit mooi is, maar ook omdat de kleur het beste in binnenruimtes werkt.”

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

©Wai Ming Ng
Een van haar bekendste projecten is de 'Current Table', een tafel die is ontworpen met geïntegreerde zonnecellen in het tafelblad. De tafel kan zonne-energie opslaan en gebruiken om apparaten op te laden. Andere projecten van haar omvatten zonnepanelen die zijn geïntegreerd in glas, waardoor ramen energie kunnen opwekken, en een serie keramische tegels die zonne-energie kunnen omzetten in elektriciteit.

Zonne-energie voor iedereen

Zonneproducten moeten bovendien betaalbaar en toegankelijk zijn voor iedereen, vindt Van Aubel. “Dat was een belangrijk thema tijdens de Solar Biennale (een initiatief van solar designers Marjan van Aubel en Pauline van Dongen, waar burgers, non-profitorganisaties, ontwerpers, wetenschappers en mensen uit de zonne-industrie samenkomen, red.). Hoe zorgen we ervoor dat mensen met een kleinere portemonnee gebruik kunnen maken van zonne-energie? Dit is niet iets waar alleen ontwerpers iets aan kunnen doen; dit gaat ons allemaal aan en zou ook meer het onderwerp van maatschappelijk debat moeten worden. Bijvoorbeeld meer community-zonnepanelen en betere systemen om het betaalbaarder te maken.”

En hoe zit het met de toekomst van duurzame energie? “Ik denk dat we in de toekomst een gebouw of object als ‘kapot’ gaan zien als-ie niet zijn eigen energie opwekt”, zo stelt de ontwerper. “Dat betekent dat je heel anders moet gaan ontwerpen en dat dit het startpunt zal zijn van een ontwerp.”

De toekomst

Hoe werken we toe naar een toekomst waarin duurzame energie zo’n grote rol speelt? Volgens Van Aubel moeten we andere vragen gaan stellen. “We hebben aangeleerd om, wanneer we over zonne-energie praten, het te hebben over efficiëntie en ’terugverdientijd’. Dit gebeurt alleen bij zonnecellen. Als we over een schilderij, een auto of een nieuwe keuken praten, hebben we het hier nooit over. Daar ligt de grootste uitdaging. Als je besluit om zonnepanelen te nemen, bespaar je geld op je energierekening. Zonne-energie is de goedkoopste energiebron aan het worden. Dus de vraag wat betreft efficiëntie en terugverdientijd begint z’n relevantie te verliezen. Het besef wat er nu gaat komen, is: hoe willen we dat onze omgeving eruit gaat zien, zodat we dit zo goed mogelijk kunnen vormgeven? Dit besef kost tijd, en is heel spannend.”

Van Aubel heeft samengewerkt met grote merken als Swarovski, Timberland en Cos om de overgang naar zonne-energie over de hele wereld sneller te laten verlopen. “We kunnen niet meer ontwerpen zonder na te denken wat voor impact dit op onze toekomst heeft. Daarom is duurzaamheid een essentieel onderdeel van een ontwerp. Ik word vaak benaderd door merken om samen te werken en de vraag is elke keer anders. De samenwerking met Swarovksi kwam voort uit een prijs die ik gewonnen had. Ik won toen de Design of The Future Award, en maakte toen met Swarovski een werk dat tijdens Art Basel tentoongesteld werd. Dit was een heel leuke samenwerking, die daarna nog een paar jaar heeft geduurd en waarbij ik verschillende ontwerpen maakte met hun materiaal. In mijn werk Cyanometer gebruikte ik bijvoorbeeld de kristallen van Swarovki om zonnecellen efficiënter en mooier te maken. Met Timberland, Polestar of Cos was dit weer heel anders. Zo werkte ik met Timberland met verschillende mensen die zich inzetten tegen kilmaatverandering en bewustwording willen creëren.”

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

©Marjan van Aubel
Gemaakt in samenwerking met Swarovski en Design Miami, als winnaar van de Designer of The future 2017.

Groeiend enthousiasme voor solar design

Naast haar ontwerppraktijk is van Aubel ook actief betrokken bij de promotie van duurzaamheid en hernieuwbare energie. Ze geeft regelmatig lezingen en workshops over haar werk en is een pleitbezorger van een meer circulaire economie. “Ik heb het gevoel dat ik nog aan het begin sta, en dat mensen nu gaan zien dat het ook op een andere manier kan. Dit is een belangrijke stap, maar nog niet echt zichtbaar. Wat wel heel leuk is, zijn de reacties van mensen die een Sunne kopen. Ze krijgen een relatie met de lamp die je voor het raam hangt en het zonlicht verlengt. Bijvoorbeeld door hem op andere plekken te zetten. Het is iets wat leeft, wat energie opwekt en waar je een beetje voor moet zorgen (denk bijvoorbeeld aan zorgen dat de lamp genoeg zonlicht krijgt).”

Het groeiende enthousiasme voor solar design waardeert Van Aubel zeker. “Ik krijg steeds meer mailtjes van designers die willen weten hoe je solar designer wordt. Op de Dutch Design week van 2022 presenteerden we ook het werk van verschillende jonge solar designers. Het is geweldig om te zien dat zoiets als The Solar Biennale zo groots opgepakt wordt door zoveel mensen, dat het nu ook een vervolg krijgt in Zwitserland.”