CULTUUR

Conservator Joost van der Hoeven over de nieuwe tentoonstelling over Matthew Wong in het Van Gogh Museum

"Wong wist als geen ander zijn ziel in zijn werk te leggen. Als je oog in oog staat met een van zijn schilderijen, dan voel je zijn aanwezigheid."

Femke Habraken

1 maart 2024

De kleurrijke kunst van Matthew Wong (1984-2019) wordt geroemd door kunstenaars, kunstkenners en musea wereldwijd. The New York Times bekroonde Wong in 2019 tot ‘een van de meest getalenteerde schilders van zijn generatie’ en kunstenaar Jonas Wood noemde hem zelfs ‘de Van Gogh van de eenentwintigste eeuw’.

Maar wie was Matthew Wong en waarom moeten we zijn kunst vooral gaan bekijken? Vanaf 1 maart is het werk van Wong te bewonderen in het Van Gogh Museum in Amsterdam, in de tentoonstelling Matthew Wong | Vincent van Gogh: Painting as a Last Resort. Van de vele kunstenaars door wie Wong zich liet inspireren, was Vincent van Gogh een van de belangrijkste. Conservator Joost van der Hoeven deelt met ons zijn vier favoriete werken in de expositie.

Wie was Matthew Wong?

Wong was een Chinees-Canadese autodidactische kunstschilder en tekenaar. Wong werd geboren in Toronto en groeide op in Canada en Hong Kong. Al op jonge leeftijd kreeg hij te maken met depressies. Naast het worstelen met zijn depressie, had Wong het Tourette syndroom en een vorm van autisme. Matthew Wong overleed in 2019 door zelfdoding.

Ondanks de donkere kant van zijn worsteling met depressies ontwikkelde Wong zich later in zijn leven tot een kunstenaar die bijzonder veel kleur gebruikte in zijn werk. Zijn creatieve carrière begon op 25-jarige leeftijd door te experimenteren met fotografie. Maar toen later bleek dat hij geen toekomst zag als fotograaf, leerde Wong zichzelf in 2011 tekenen en schilderen, hij was toen 27.

Wong pakte op latere leeftijd het penseel op in zijn zoektocht naar erkenning en een doel in het leven. Later bleek dit ook een remedie te zijn in de worsteling met zijn depressie. “Je proeft in het werk van Matthew Wong enerzijds immens plezier in het schilderen en anderzijds melancholie,” zegt Joost van der Hoeven, conservator van de tentoonstelling over Wong in het Van Gogh Museum. “De prachtige werken zijn met veel gevoel en bravoure geschilderd, maar tegelijkertijd voel je de worsteling van Wong met psychische problemen en eenzaamheid.”

Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief.

Matthew Wong en Vincent van Gogh

De kunst van Vincent van Gogh blijft vele kunstenaars van deze tijd inspireren. Wong vond via het internet en social media inspiratie in het werk van vele mede-kunstenaars, maar met Van Gogh had Wong een speciale connectie. Zowel Wong als Van Gogh worstelden met hun mentale gezondheid, hadden moeite om hun plek te vinden in de maatschappij en stortten zich na lang zoeken naar hun roeping op het schilderen. Wong zag schilderen zelfs als zijn ‘laatste toevlucht’.

De invloed van Van Gogh op het werk van Wong is goed te zien in zijn kleurgebruik, de dik aangebrachte verfstreken en de persoonlijke thematiek in zijn kunst. Ondanks alle gelijkenissen hebben de kleurrijke, fantasierijke werelden die Wong schilderde een totaal eigen karakter en sfeer die blijven intrigeren. Vanaf dit voorjaar is zijn kunst tijdelijk te zien in het Van Gogh museum, waarbij zijn unieke oeuvre wordt gevierd in het nabijzijn van zijn zielsverwant.

Vier tips van Joost van der Hoeven

Conservator Joost van der Hoeven deelt met ons zijn idee bij de expositie Painting as a Last Resort. “Wong wist als geen ander zijn ziel in zijn werk te leggen. Als je oog in oog staat met een van zijn schilderijen, dan voel je zijn aanwezigheid.” Volgens van der Hoeven kun je deze vier stukken niet overslaan:

‘Unknown pleasures’ (2019)

“In Unknown Pleasures komt alles wat zo kenmerkend is aan de kunst van Matthew Wong samen,” vertelt Van Der Hoeven. “Een fonkelend fantasielandschap, opgebouwd uit korte verfstreken. Nog een kenmerk aan het werk van Wong is een pad dat leidt naar een ongewisse bestemming.”

‘Coming of Age Landscape’ (2018)

Zet dit schilderij naast Korenveld met maaier (1889) van Van Gogh, en de gelijkenissen zijn overduidelijk. “Beide werken stralen een soort zinderende hitte uit, wat vaker terugkomt in de schilderijen die Van Gogh maakte in het Zuiden van Frankrijk. Wong zag dat hij met het schilderen van dit werk volwassen was geworden als kunstenaar. Hij schilderde het slechts zeven jaar nadat hij zijn eerste tekening maakte. Vandaar de titel van het schilderij Coming of Age Landscape“, Aldus Van Der Hoeven.

‘Path to the Sea’ (2019)

“Neem vooral een kijkje op de bovenste etage van de tentoonstelling”, adviseert Van Der Hoeven. “Daar kun je namelijk dit intense, donkerblauwe werk Path to the Sea in een intieme setting rustig bekijken. We wilden graag een mogelijkheid creeeren waar je als bezoeker in alle rust een intieme relatie aan kunt gaan met het werk. We bieden tips om mindful te kijken, zodat je de vluchtigheid van het dagelijks leven even achter je kunt laten, en met volle aandacht samen met Wong kunt afdwalen in dit fantasiebos. Met ook hier weer, een pad met een bestemming die we niet kennen.”

See You on the Other Side (2019)

Een van de laatste werken die Wong maakte vlak voor zijn treurige dood is See You on the Other Side. Volgens van der Hoeven trok Wong zich graag terug in de fantasiewerelden die hij schilderde. “Met dit schilderij lijkt hij te hebben willen zeggen dat hij zich voorgoed zou gaan terugtrekken. Hij hoeft alleen nog maar de vlakte over te steken en dan is hij thuis.”

Matthew Wong | Vincent van Gogh: Painting as a Last Resort is van 1 maart tot en met 1 september 2024 te zien in het Van Gogh Museum in Amsterdam.

Denk je aan zelfmoord of maak je je zorgen om iemand? Praten over zelfmoord helpt en kan anoniem via chat op www.113.nl of telefonisch op 113 of 0800-0113.