‘De koningin is dood. Lang leve de koning.’ Een zin die voor het laatst werd uitgesproken in 1901 bij het overlijden van koningin Victoria, toen haar zoon Edward de Britse troon besteeg. Op 8 september 2022 kondigde Buckingham Palace de dood van koningin Elizabeth II en de opvolging van de prins van Wales aan, nu koning Charles III. De zin, die al 121 jaar vooral figuratief wordt gebruikt, dringt opnieuw door in de pers en in de popcultuur.

Britse monarchie

De wat botte opbouw van de zin heeft een duidelijke bedoeling: zowel de dood van de ene monarch als de opkomst van een andere wordt ermee bevestigd. Door de dood wordt de monarchie direct doorgeschoven, zodat de machtsstructuur van de kroon duidelijk intact blijft. In de tumultueuze middeleeuwen, toen kroonopvolging oorlogen kon uitlokken waarbij letterlijk koppen zouden rollen, was meteen doorgaan na de dood van een monarch essentieel voor de vredeshandhaving.

Dat kan zelfs vandaag de dag nog gelden. Hoewel de monarchie weinig tot geen regeringsmacht heeft in het Verenigd Koninkrijk – waardoor gewelddadige conflicten over eventuele veranderingen onwaarschijnlijk zijn – neemt het republicanisme toe. Onlangs verwijderde Barbados de koningin als staatshoofd. En uit een recent onderzoek van YouGov bleek dat steun voor de monarchie dramatisch was gedaald onder de 18- tot 24-jarigen in Groot-Brittannië. Zo’n snelle verklaring was en is dus nog steeds nodig voor de monarchie.

Beëdiging koning Charles III

Ergens in de (zeer) nabije toekomst zal prins Charles zichzelf formeel tot koning en hoofd van het Gemenebest uitroepen. Dit gebeurt in het bijzijn van meer dan 100 Britse ambtenaren en functionarissen. Voor zijn moeder was dat twee dagen na het overlijden van haar vader. De timing was destijds zo omdat de koningin vanuit Kenia terug moest naar het VK, wat in 1953 een lange reis was. Die vertraging is onwaarschijnlijk voor Charles.

De begrafenis van de koningin zal waarschijnlijk rond de tien dagen na haar overlijden plaatsvinden. (Ter vergelijking: koning George VI stierf op 6 februari en zijn begrafenis vond plaats op 15 februari.) In afwachting van de beperkingen door het coronavirus, wordt het een staatsbegrafenis in Westminster Abbey. Koningin Elizabeth zal net als haar man, prins Philip, worden begraven in Windsor Castle.

Charles wordt waarschijnlijk over een paar maanden gekroond: de koningin werd tenslotte anderhalf jaar later, in juni 1953, gekroond. Als de kroning plaatsvindt, wordt de vrouw van Charles, Camilla, Queen Consort genoemd. Dit was de wens van Hare Majesteit. Daarna gaan de twee door het leven als koning en koningin, hoofd van het Gemenebest en verdediger van het geloof. Net zoals Britse monarchen dat al honderden jaren doen.

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd door Vogue US.