Op 31 december 2023 kondigde koningin Margrethe van Denemarken – tot grote verbazing van velen – aan dat ze, na 52 jaar, afstand doet van de troon. In haar traditionele nieuwjaarstoespraak voor de natie kondigde de Deense koningin aan dat ze de titel doorgeeft aan haar zoon, kroonprins Frederik. Ze merkte op dat een operatie eerder in 2o23 een grote rol heeft gespeeld in haar beslissing, en dat ze binnen enkele weken afstand doet van haar titel, ondanks haar populariteit in Denemarken. Die populariteit heeft vooral te maken met haar creatieve inslag, die niet alleen tot uiting komt in haar werk als kunstenaar, maar ook in haar liefde voor mode en stijl, die verdergaat dan de strikte regels van het Europese, koninklijke protocol.
Vogue reflecteert op koningin Margrethes levendige, speelse oog voor kleding, en waarom – voor de Denen – haar regeerperiode nooit uit de mode zal raken.
De stijl van koningin Margrethe
Ik heb Demna Gvasalia ooit een oude foto laten zien van de koningin van Denemarken in een gekke gebloemde regenjas – eentje die veel weg heeft van het tafelkleed van je grootmoeder. Als excentriekeling dacht ze dat het de grijze zomerdagen zou opfleuren, als ze in de regen van boord moest gaan van haar koninklijke jacht. Het is onnodig om te zeggen dat de Balenciaga-ontwerper haar look goedkeurde. Bij zijn voormalige merk Vetements maakte Gvasalia een soortgelijke regenjas die zo perfect subversief was dat hij er zijn cultstatus mee bevestigde.
Ik, als Deen, ben de tel kwijtgeraakt van het aantal keer dat ik bij avant-gardistische catwalkshows zat en wenste dat de modewereld beter bekend was met de stijl van koningin Margrethe II van Denemarken.
Populaire monarch
Op 16 april 2020 werd ze tachtig jaar. Het coronavirus maakte een einde aan de geplande vieringen, maar het weerhield de koninklijke families van Europa er niet van om via Instagram videogroeten te sturen naar hun geliefde ’tante Daisy’, zoals ze bekendstaat bij haar familieleden. Weken eerder was de Deense koningin de eerste monarch die de pandemie op televisie aankaartte. “Helaas neemt niet iedereen dit serieus. Sommigen geven nog steeds (verjaardags)feesten. Dit is geen acceptabel gedrag”, berispte ze de natie. “Het is onnadenkend en vooral onattent.” Hoe bijzonder het ook klinkt, de Denen vinden het heerlijk om te zien hoe hun monarch balanceert tussen het geven van ouderlijke én politieke leiding.
“Ze was als een strenge moeder die het Deense volk vertelde thuis te blijven”, zegt Julie Brøgger, de Deense ontwerper achter het Londense merk Brøgger, die haar lente/zomer 2019-collectie wijdde aan de stijl van de koningin. “Zoals in veel van haar nieuwjaarstoespraken is ze niet bang om mensen een beetje de les te lezen. Het draagt alleen maar bij aan haar populariteit en het respect voor haar.” In die toespraken, die live worden uitgezonden op oudejaarsavond, stak ze een vorstelijke vinger uit naar kwesties als xenofobie, solipsisme en bekrompenheid. Daarmee verkreeg ze steeds hogere goedkeuringscijfers; in de afgelopen jaren steunde meer dan 80 procent van de Denen haar.