We blijven geïntrigeerd en geprikkeld achter terwijl de film uitmondt in een heerlijke, betreurenswaardige rijkeluisklucht. Het is leuk – god, wat is het leuk – maar het is ook moeilijk om te begrijpen wat elk personage beweegt. Olivers wrede bedoelingen en gevaarlijke liaisons bereiken nooit de laaghartige maar relateerbare hoogten van Tom Ripley.

Kakofonie van ‘icks’

Saltburn is een film die vol zit met lichaamsvloeistoffen. En hoewel we schokkende scènes voorgeschoteld krijgen zoals het slurpen aan een badputje en het, eh, liefde bedrijven met een graf, voelen sommige momenten een beetje te on the nose: de engelenvleugels, de duivelshoorns, de moordenaar die danst op het nummer Murder on the Dancefloor. Hierdoor kan niemand beslissen of ze wel echt genoten hebben van het kijken naar Saltburn. (Ik ben er absoluut zeker van dat dit de bedoeling was van Fennell om het even heerlijk als ondraaglijk te maken). Om het je-weet-het-niet-gevoel te versterken, zie je op TikTok momenteel een horde socialites door hun Saltburn-achtige landhuizen huppelen (ik denk om te bewijzen dat ze elke eventuele boodschap van de klassensatire hebben gemist).

In een scène aan het begin van de film heeft Elspeth het over een ‘complete en totale afschuw van lelijkheid’. Ironisch genoeg is Fennells verhaal overladen met lelijke handelingen en nog lelijkere scènes – een kakofonie van icks. (Het komt maar zelden voor dat een film een scène bevat waarin een man seks heeft met een vers graf zonder dat die scène centraal staat in het discours dat eruit voortvloeit).

Stijve-bovenlip-psychose

Het einde van de film raakt je als een derde martini: je wordt meegesleurd op het krachtige tij, voortgedreven door herinneringen aan vroegere rationaliteit, grijpend naar begrip. Ik bleef maar wachten tot de film ontnuchterde, tot iemand zich realiseerde dat het te ver was gegaan, tot een volwassene ingreep. Wanneer onze schijnbaar zachte hoofdpersoon wordt onthuld als de Keyser Söze van Saltburn, de Geppetto die aan een touwtje trekt en een half dozijn Pinocchios krijgt, is het niet zozeer rommelig als wel dwaas.

Het is een onwaarschijnlijke finale, maar zo diep zijn we in de ongeloofwaardigheid gedoken. Zo vrolijk hebben we onszelf ondergedompeld in een stijve-bovenlip-psychose. Zo ongevoelig zijn we geworden voor menstruatieseks, sanitair likken en homoseksuele moord, dat het nauwelijks de oppervlakte verstoort als Oliver een meter medische pijp uit de luchtpijp van een vrouw trekt. Oliver is gewoon de zoveelste achterbakse koning die op weg is naar zijn kasteel, gecorrumpeerd door overdaad.

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd door Vogue US.