Op 5 mei, nationale Bevrijdingsdag, vieren we dat Nederland in 1945 werd bevrijd. De Tweede Wereldoorlog kwam daarmee in ons hele land officieel tot een einde. Breder gezien vieren we die dag dat we hier in Nederland in vrijheid mogen leven. Een van de festiviteiten in Amsterdam – hier vind je alle vieringen daar – is de Vrijheidsmaaltijd, deze keer gehost door dichter Babeth Fonchie Fotchind, die we eerder al introduceerden als Talent to Watch. Vogue Nederland zal als mediapartner exclusief live verslag doen van dit bijzondere diner in de Hortus Botanicus. We stelden Fotchind alvast vijf vragen. Ook lees je hieronder haar Vrijheidstoost. (En woon je buiten Amsterdam? Hier vind je alle evenementen die het Nationale 4 en 5 mei Comité organiseert in Nederland.)
Vrijheidsmaaltijd en Vrijheidstoost
“Ik zie ernaar uit vrijheid en veerkracht met je te vieren.” Met die zin sluit Babeth Fonchie de uitnodiging af aan het selecte groepje genodigden dat bij de Vrijheidsmaaltijd aanwezig mag zijn. Dit zijn inspirerende mensen als kunsthistoricus Cathelijne Blok, journalist Clarice Gargard, actrice Nazmiye Oral, voormalig VN-jongerenvertegenwoordiger Hajar Yagkoubi, actrice Maryam Hassouni en schrijver en fotograaf Tatjana Almuli. Een mooi gezelschap – en als jij mee wil kijken, kan dat vrijdagavond 5 mei via onze Instagram Stories. Fotchind vertelt alvast wat we kunnen verwachten.
Hoe is de samenwerking met het Nationaal Comité 4 en 5 mei ontstaan?
“Ik werd afgelopen najaar gevraagd door het Amsterdamse 4 en 5 mei comité om de Vrijheidstoost te schrijven. Het concept kende ik al, en ik vond het een heel eervolle opdracht. Toen kwam ook het voorstel om een event te organiseren. Ik bedacht een diner, omdat ik heel erg sta voor verbinding. Dat kan ontstaan via mijn poëzie; als iemand het leest ontstaat er een soort klik tussen lezer en schrijver. Maar een maaltijd samen nuttigen gaat ook over verbinden. Het comité gaf me veel vrijheid in het organiseren hiervan.”
Waarom vind je het zo belangrijk dit te organiseren?
“Het event voelt echt als een feestje ter ere van die verbinding tussen allerlei mensen. De locatie is hierbij ook belangrijk. Ik ben dol planten – al heb ik ze amper thuis want ik houd ze niet in leven – en bloemen (die koop ik wel vaak). Ze staan voor mij voor liefde voor jezelf, voor leven. Zodoende staat de Hortus ook voor de liefde voor de natuur en mensen. Het is magisch daar het diner te ervaren samen met mensen die voor mij veerkracht belichamen.”
Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief.
Babeth Fonchie Fotchind over veerkracht
Want dat is het thema, veerkracht. Hoe kwam je daarop?
“We hebben het vaak over de narigheid die mensen meemaakten, over het verleden en trauma’s – en dat is belangrijk. Het is fijn dat er openheid en ruimte voor is. Tegelijkertijd vind ik het jammer dat het minder gaat over veerkracht. We mogen meer aandacht hebben voor mensen die het leven met volle moed betreden en nog steeds lief zijn voor anderen, ondanks alles. Ik heb de afgelopen jaren veel van dit soort inspirerende mensen ontmoet via Instagram, via mijn werk als dichter en mensenrechtenjurist. Allemaal mensen die het bijltje erbij neer hadden kunnen leggen maar toch besloten dóór te gaan en voor zichzelf te blijven zorgen. Die mensen wilde ik een plek geven aan tafel. Ik had nog meer mensen kunnen uitnodigen, maar dit is de selectie geworden die die avond mag genieten van lekker eten en mooie kunst.”
Wat is vrijheid voor jou?
“Dat is een grote vraag, maar ik probeer het antwoord klein te maken. Vrijheid betekent voor mij dat ik vrij in mijn hoofd kan zijn. Dat ik mijn verlangens en gevoelens mag hebben, en dat ik daarmee in de wereld mag bestaan. Maar ook dat ik een ander in diens waarde kan laten. Daarbij is het belangrijk dat ik ook weer niet alles hoef te respecteren en waarderen; als iemand kwetsende dingen zegt, dan kan ik daar ook iets van zeggen. Vrijheid houdt ook in dat je mag discussiëren. Als je geen gesprek aangaat, kun je elkaar ook niet leren kennen. Vrijheid betekent dromen hebben die je achterna mag gaan. Vrijheid is ook de geestelijke ruimte hebben om te beseffen dat de wereld niet om jou draait, en daardoor realiseren dat mensen er niet op uit zijn jou pijn te doen. Als je voelt dat we allemaal gelijk zijn maar er andere perspectieven zijn, kun je lichter door het leven gaan en anderen vrijlaten. Vrijheid betekent weinig stress hebben, lief zijn voor elkaar.”
Bevrijdingsdag 5 mei
In hoeverre is het belangrijk dat we hier juist op 5 mei bij stilstaan?
“Heel erg belangrijk! Tijdens nationale en internationale herdenkingsdagen kun je denken: waarom moet hier een speciale dag voor zijn? Waarom is vrijheid niet iets waar we altijd aan denken? Ik denk dat 5 mei een goede jaarlijkse reminder is. Kijk wat er in Nederland is gebeurd, maar zie ook de verschrikkelijke dingen die wereldwijd gebeurden en nog steeds gebeuren. Laat ons nadenken over de hele wereld en waar mensen toe in staat zijn geweest én hoe we kunnen voorkomen dat het nog eens gebeurt.
Terwijl ik dit zeg, is er van alles gaande dat er niet zou moeten zijn: oorlog, corruptie, beperkte (artistieke) vrijheid, mensen die hun seksuele geaardheid niet mogen uiten en ga zo maar door. Allerlei kwalijke zaken. We zijn soms geneigd te denken dat we het zo goed hebben hier – wat ook zo is – maar we moeten ons niet verkijken op het feit dat het beter kan qua vrijheden. Alert blijven. Vrijheid zou een gegeven moeten zijn voor iedereen, maar dat is het niet. Als een land de vrijheden van haar inwoners beperkt, zijn we allemaal niet vrij. Als een ander niet vrij is, hoe vrij ben jij dan? Dat en meer staat hieronder in mijn toost.”
De Vrijheidstoost van Babeth Fonchie Fotchind
vrijheid is
vroeger voor niets anders bang zijn geweest dan het donker
een moeder die je verzekert dat spoken niet bestaan vrijheid is
ongeveinsde veiligheid is niet
’s nachts door het vondelpark wandelen, je stevige vuistje om de illegaal geïmporteerde pepperspray. als meisje. (die van een ander kan anders zijn van vorm)
vrijheid is de zoveelste oorlog via het beeldscherm meemaken het filmpje stopzetten net voordat het touw
om de opstandige nek wordt gelegd
in de krant nalezen dat de dappere hals toebehoorde
aan een vrouw die enkel wilde studeren zelf wilde weten of en hoe ze haar hoofddoek droeg
hoe vrij ben je wanneer een ander dat niet is
vrijheid is als eerste zeggen: ik ben dol op je en de stilte die daarop volgt
niet meteen lezen als een afwijzing
vrijheid is buiten hokjes vallen van hoog en laag
niemand die je vertelt dat omdat je vrouw of man bent je vrouw of man bent
je hebt de zoveelste nachtmerrie over de gebedsoproep uit de moskee en
ontploffende handgranaten als achtergrondmuziek tijdens je ontbijt in hetzelfde nachtbeeld was jij je jongste zusje en zij haar lijf nog niet aan de manie van een verloren soldaat kwijt vrijheid is wakker worden in een nieuw land, de kerkklokken luiden hier zelden
een ander gebed
je dacht van niet, maar je hebt nog tranen over vrijheid is zeggen: ik ben bang, maar ik doe het toch je doodgeboren kindje een naam geven
die naam de ruimte in spreken
beseffen dat wanneer iedereen inlevert op vrijheid
of denkt dat te doen er nog steeds genoeg overblijft
dat is vrijheid
je zult het zien
is in de ochtend ontwaken, knipperen, de grootste zorg
is een wimper in je oog
Dit bericht op Instagram bekijken
