elke-lale-van-achterberg-verloor-haar-been-maar-won-levenskracht-voelde-als-een-bevrijding-216927
©Passian Smith, Vogue Nederland, juli/augustus 2022

Het leest als een Hollywoodscript. Een jonge vrouw, vol in het leven, krijgt een levensbepalende diagnose waardoor ze niet veel later moet beslissen om haar been te laten amputeren. Daarna krijgt ze duizendmaal zoveel levenskracht, wint ze als schermer medaille na medaille en is ze een van de eerste modellen met een fysieke uitdaging die zichtbaar is in Nederland, in campagnes en op de catwalk. Al mag je van Elke Lale van Achterberg (22) het eerste gedeelte weglaten, want ze is wel klaar met het oplepelen van dat zielige verhaal.

Elke Lale van Achterberg

Ze strijdt in de sport en mode voor meer zichtbaarheid voor mensen met een fysieke uitdaging. Zelf ziet ze haar keuze om haar been te laten amputeren als een van de beste uit haar leven. “Ik had op een gegeven moment zo veel pijn dat ik dacht: wég met dat nutteloze ding. Het voelde als een bevrijding.”

Eíndelijk kon Lale voor haar gevoel weer gaan genieten van het leven. En hoe. Ze werd kampioen in schermen en runt nu een succesvol modellenbureau, genaamd Visible Models, waar ze modellen begeleidt en bedrijven onderwijst hoe een inclusieve campagne in te steken. “Als een bedrijf niet de juiste intenties heeft, dan doe ik het niet. Ook al zou mijn bankrekening er goed door gespekt worden.”

Vogue sprak de vrouw met een missie via Zoom, waar ze honderduit praat over onder andere de doelen die ze nog wil behalen voor haar dertigste. Spoiler: dat zijn er nogal wat. 

Is het Elke of Lale, dat is voor mij nog onduidelijk.

“Je mag zelf kiezen hoe je mij noemt. Ik heet Elke van Achterberg, Lale is mijn Turkse naam. Sinds ik als schermer voor het Turkse team uitkom, gebruik ik Lale. Mijn moeder is half Turks, ik dus een kwart.”

En wie is Lale van Achterberg?

“Poeh. Waar moet ik beginnen? Deze vraag start altijd met mijn levensverhaal, want ik heb nogal wat meegemaakt waardoor ik ben wie ik nu ben. Dat is allereerst een topsporter. Ik scherm. Je kunt wel zeggen dat dit mijn lust en mijn leven is. Ik hoop binnenkort paralympisch sporter te zijn, want ik ben aan het trainen voor de Paralympics in Parijs. Daarnaast ben ik model en run ik modellenbureau Visible Models. Daarbij heb ik één grote missie: meer zichtbaarheid voor modellen die buiten de conventionele maten en genders vallen.”

Waar komt de liefde voor schermen vandaan?

“Die begon vlak nadat ik in een rolstoel terechtkwam, in 2011. Ik heb heel mijn leven veel gesport. Veel jonge mensen vinden het vak gym stom, ik vond het geweldig. In alle onderdelen wilde ik excelleren. Door een beschadiging in mijn zenuwstelsel kwam ik in een rolstoel terecht, en zag ik alleen maar ziekenhuizen. Het was een zware periode. Ik had zo veel pijn dat ik niet meer naar school kon en alleen nog de muren van het ziekenhuis zag. Dat was verschrikkelijk.

Ik kreeg een depressie, wat ik overigens toen niet doorhad, daar was ik te jong voor. Maar nu ik terugkijk op die periode voel ik weer dat diepe, donkere gat waarin ik zat. Ik zag het leven niet meer zitten. In het diepste dal schreef ik zelfs een brief aan mijn ouders waarin stond dat ik niet meer wilde leven … Ik nam met heel veel verdriet afscheid van ze. Het leven was mijns inziens uitzichtloos. Ik dacht dat ik nooit meer een ‘normaal’ leven zou kunnen leiden, nooit meer sporten, nooit meer dansen, nooit meer spontaan met vrienden op avontuur. Ik wilde eruit stappen, zo zwartgallig zag ik de toekomst.”

Maar gelukkig deed je het niet.

“Ik dacht aan mijn ouders, die net zo veel verdriet hadden op dat moment als ik. Ouders krijgen net zo goed een diagnose. Ik kon ze niet nog meer pijn doen en besloot het nog een kans te geven. Al snel zag ik in dat het vooral aan mijn omgeving lag. Door mijn rolstoel werd ik gepest door klasgenoten en was ik omringd met mensen die het alleen nog maar over mijn ‘beperking’ hadden, zoals doktoren.

In gedachten ging ik terug naar de tijd vóór de diagnose en bedacht wat me toen gelukkig maakte. Dat was sport. Ik móét een sport vinden die ik in mijn rolstoel kan doen, dacht ik. Zo kwam ik bij schermen uit. Ik was altijd al ‘een van de jongens’; hield van gamen, van zwaarden, dus daar dan je sport van maken, leek mij fantastisch. Ineens had ik iets om elke week naar uit te kijken en werd ik besmet met het schermvirus.”

Lees het volledige interview met Elke Lale van Achterberg in Vogue’s nieuwe juli/augustusnummer, dat nu in de winkel ligt en hier online te bestellen is.