Schrijfster Tatjana Almuli maakt in haar columns onderwerpen als het (vrouwen)lichaam, rouw, trauma’s, seksuele vrijheid en (mentale) gezondheid bespreekbaar. Deze keer schrijft ze voor Vogue.nl over haar zelfverkozen eenzame kerst zonder familieverplichtingen.
Een kerst zonder familieverplichtingen
Twee jaar geleden liep ik op Tweede Kerstdag door een regenachtig park. In mijn oren Joni Mitchells River op repeat, het mooiste en ook het treurigste decemberlied dat ik ken. Eerder die middag had ik glühwein gedronken met mijn beste vriendin. We zouden een korte wandeling maken, maar ik was door blijven lopen tot de schemering me richting huis bewoog. Ik had geen plannen, hoefde nergens te zijn. Op de terugweg passeerde ik huizen waar vanachter glas families zich opmaakten voor weer een kerstdiner. In hun mooiste kledij zag ik hoe ze tafels dekten, kaarsen aanstaken, met geruite schorten achter het fornuis stonden. Natgeregend en rozig kwam ik even later thuis. Daar at ik leftovers in pyjama, keek naar een voorspelbare film met mijn geliefde en viel nog voor tienen in slaap. Het was één van mijn lievelingskerstmomenten tot nu toe.
Hoewel misschien anders doet vermoeden: ik ben niet per se een Grinch-type dat decemberfeestgedruis haat; ik fiets graag door straten waar lichtjes boven het wegdek flikkeren; er was een tijd dat ik ieder jaar een nieuwe Ugly Christmas Sweater à la Mark Darcy in Bridget Jones kocht; de geur van dennennaalden doet me denken aan mijn oma en bezorgt een warm gevoel; kerstmuziek vind ik doorgaans prima te pruimen die ene maand per jaar; en ieder jaar op kerstavond kijk ik trouw The Sound of Music, net zoals we vroeger deden met de hele familie. Maar ik doe niet langer mee aan de geforceerde (familie)gezelligheid die bij deze periode van het jaar hoort. Hoewel december het imago van een aaneenschakeling van liefdevolle Hallmark-momenten heeft, is de werkelijkheid een stuk grilliger voor de meeste mensen.
Niet zo fijne feestdagen
Vervelende momenten tijdens de feestdagen? I’ve seen it all: negatieve opmerkingen over je lichaam, gewicht, eetgedrag of liefdesleven – of het gebrek daaraan – tijdens het kerstdiner; de eerste feestdagen na het verlies van een dierbare met als gevolg een veranderende familiedynamiek; anderen die niet om kunnen gaan met rouw en verliesverdriet en het daarom doodzwijgen; goedbedoelde maar irritante, belerende adviezen over je carrière, de huizenmarkt en crypto; familieleden die na een borrel denken dat racistische of seksistische grappen ineens wél legitiem zijn; verhitte politieke discussies waarin je niet serieus wordt genomen omdat je een jonge, linkse, activistische feminist bent die ‘pas net komt kijken.’
Ik heb talloze kerstdiners meegemaakt waarvan ik al buikpijn had voordat de maaltijd geserveerd werd. Om vervolgens altijd overdreven veel te eten en drinken om de avond in enigszins verdoofde staat door te komen – dan was-ie iets beter te behappen. Na dergelijke samenkomsten moest ik dagenlang ontprikkelen en uitrusten. Vaak was ik ziek tussen kerst en oud en nieuw: een teken van mijn lichaam dat ik over mijn grenzen heen was gegaan. En daar was ik klaar mee. Ik wilde niet langer ten koste van mijn fysieke en mentale welzijn mooi weer spelen en doen alsof ik voor mijn plezier ‘de mooiste tijd van het jaar’ vierde met de mensen met wie ik weinig anders deelde dan een bloedband. Ik wilde niet langer meedoen aan een poppenkast van gedwongen samenzijn dat helemaal niet natuurlijk of liefdevol aanvoelde.
Bevrijdend, maar ook eng
Dit jaar heb ik minder plannen dan ooit tevoren die laatste week van december. Voor het eerst sinds negen jaar word ik nergens verwacht – ook niet bij mijn schoonfamilie, want mijn relatie ging begin deze maand uit. De break-up is verdrietig en verwarrend, hoewel we in vrede uit elkaar zijn gaan. Ik moest ook behoorlijk op mijn tanden bijten dat ik juist tijdens deze tijd van het jaar ineens alleenstaand ben, in plaats van een stel. Want hoewel ik mijn zelfverkozen kerst zonder familieverplichtingen fijn en bevrijdend vind, was er voorheen wél altijd iemand om een bondje mee te sluiten. Dat is nu anders en dat voelt pijnlijk, gek en eng.
