Eline Cordie is freelance journalist en scenarioschrijver. Momenteel werkt ze aan meerdere projecten, waaronder een tv-serie en een speelfilm. Ze woont in Amsterdam-Noord met haar gezin. Voor Vogue.nl ontleedt ze verschillende media. Dit keer duikt ze in de drang voor vrouwen om aardig gevonden te worden.
De drang voor vrouwen om aardig gevonden te worden
Om maar meteen af te trappen met een lichtelijk gênante bekentenis: ik wil graag aardig gevonden worden. Net zoals heel veel mensen gok ik. Alleen voelt het kwetsbaar om dat toe te geven (want niet cool). Best vreemd eigenlijk, want ‘aardig’ of ‘sympathiek’ gevonden worden, is niet alleen een wezenlijk menselijke behoefte, maar ook een kwestie van overleven. In de oertijd betekende buitensluiting uit een groep vrijwel zeker dat je het loodje legde (bijvoorbeeld door gebrek aan bescherming voor sabeltandtijgers of omdat niemand z’n eten met je wilde delen).
Wie alleen staat, is kwetsbaar. Echter is het idee van ‘sympathiek zijn’, of likeable, eigenlijk een zeer vaag begrip. Een die bovendien allerlei geracialiseerde, politieke en gendergerelateerde bijklanken heeft. We hoeven alleen maar naar de recente heisa rondom Meghan Markle te kijken om te weten dat likeability een eigenschap is die vaker van vrouwen wordt geëist dan van mannen. Hierover later meer.
Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief.
Maar wat betekent het eigenlijk om likeable te zijn? Uit onderzoek blijkt dat bepaalde eigenschappen – zoals benaderbaarheid en betrouwbaarheid – over het algemeen sympathiek gevonden worden. Maar het specifiek definiëren van wat het betekent om likeable te zijn is behoorlijk lastig, zegt Chujun Lin, assistant professor psychologie aan de University of California in San Diego. Wat uit onderzoek wel duidelijk naar voren komt volgens Lin, is dat onze beoordeling van hoe sympathiek we iemand vinden voortkomt uit twee dingen: “één is wat je ziet, zoals iemands uiterlijk of lichaamstaal. En het andere is gebaseerd op het sjabloon dat ik al in mijn hoofd heb, zoals vooroordelen of stereotypen.”
‘Likeability’: een vaag begrip
Bepaalde groepen mensen – zoals vrouwen en mensen van kleur – ervaren meer nadelen dan anderen als ze niet voldoen aan maatschappelijke verwachtingen. En van vrouwen verwachten we helaas nog steeds dat ze aardig en empathisch zijn. Dit patroon zien we ook in films en tv. Mannelijke personages mogen ‘antihelden’ zijn (zoals Tony Soprano, Walter White en Don Draper). Zelfs als ze onethisch handelen hebben we nog sympathie voor ze. Skyler White uit Breaking Bad werd daarentegen destijds regelrecht gehaat, terwijl haar man toch echt een enge drugscrimineel was. In recente discussies rondom The White Lotus gaat het verdacht vaak over de valse dynamiek tussen de oppervlakkige vriendinnen Laurie, Kate en Jaclyn. Terwijl het in de serie wemelt van de naargeestige mannen. Maar omdat we van mannen onsympathiek gedrag verwachten, bewust of onbewust, maken we daar niet zo’n punt van.
