Leerdam, die sowieso niet vaak een blad voor de mond neemt (bless her daarvoor), verklaarde: “Ik werd heel licht in mijn hoofd. Ook een beetje duizelig, daardoor kon ik bijna niet meer voor de camera staan. (…) Ik was zaterdag heel erg ongesteld en heb veel bloed verloren. Ik was er deze keer zo ziek van.” Overigens weerhield dit haar er niet van om als eerste Nederlandse vrouw ooit voor de vierde keer op rij de wereldbeker op de 1.000 meter te winnen. Dat ze ontzettend last had van haar menstruatie, zowel lichamelijk als mentaal, stopte haar niet. Al was achteraf misschien haar grootste prestatie, voor vrouwen in het algemeen dan, dat ze het taboe rondom menstruerende sporters ietwat doorbrak.

Taboe op menstruatie

Het gebeurt namelijk niet vaak dat er openlijk gesproken wordt over de invloed van de cyclus op (top)sport. Onlangs kwam wel in het nieuws dat de overheid van Wales vrouwelijke voetballers wil aanmoedigen over hun menstruatie te praten. Minister voor sociale gelijkheid Jane Hutt ging langs bij spelers van Cardiff City FC om te vragen hoe ze trainen en spelen rondom hun menstruatie. Sowieso is Wales erg vooruitstrevend op dit gebied. Zo wordt daar period poverty aangepakt door tampons en maandverband gratis beschikbaar te stellen aan mensen met lage inkomens.

Ook in Schotland en Nieuw-Zeeland zijn soortgelijke wetten van kracht. In Nederland is een motie aangenomen om dit door te voeren. Erg snel gaat die invoering echter niet. Zo blijkt maar weer: er rust nog steeds een behoorlijk taboe op menstrueren, wat toch de helft van de wereldbevolking doet. En dan gaat het alleen nog maar over ‘gewone’ vrouwen; bij topsporters wordt er amper over gesproken, terwijl dit wetenschappelijk onderzoek vorig jaar toch echt aantoonde dat menstrual dysfunctions in alle niveaus van sport écht zijn, maar de aandacht en support hiervoor ontoereikend. No shit, Sherlock.

Tennis en kledingvoorschriften

Dan even specifiek over tennis, ‘vrouwelijke, lichamelijke uitdagingen’ en kleding. Afgelopen jaar vond de modewereld Tenniscore helemaal leuk. Denk aan frivole plooirokjes en trendy tennissneakers. En dat staat ook gezellig in het straatbeeld, maar eigenlijk heeft dat amper iets te maken met officiële tennisoutfits voor topsporters. Kledingvoorschriften op grote tennistoernooien zijn onwijs streng, soms ook voor toeschouwers.

Zo mag je bij de US Open als bezoeker geen gescheurde jeans dragen. Bij Roland Garros dien je als kijker alleen neutrale kleuren te dragen om spelers niet af te leiden. Ook spelers moeten zich in klassieke outfits kleden. Wie daar flink maling aan had, was Serena Williams. Zoals we hier ook beargumenteerden, doorbrak Serena meerdere taboes. De gerenommeerde modejournalist Vanessa Friedman van The New York Times stelde zelfs dat de legendarische tennisster kleding gebruikte als politieke tool. Zo noemde ze Serena’s actie ‘een ongegeneerd statement van vrouwelijke empowerment en onafhankelijkheid, niet alleen voor haarzelf, maar voor iedereen’.

Hoe Serena dat deed? Ze droeg onder meer een, inmiddels legendarische, catsuit tijdens Roland Garros. Ze gaf aan dat dit was om zich prettiger te voelen vanwege de bloedproppen waar ze nog last van had na een lastige bevalling en het herstel daarvan. (We hebben het hier over een power house die zelfs zwanger een grand slam won.) Ook zou ze zich in het catsuit – terecht – een superheld voelen. De Fransen zagen het echter als het breken van de dresscode. Haar antwoord? Een jaar later verscheen Serena op hetzelfde toernooi doodleuk in een croptop en tennisrokje van Nike x Off White, ontworpen door Virgil Abloh. Erop in het Frans de woorden: ‘moeder’, ‘kampioen’, ‘koningin’ en ‘godin’.  Over statements gesproken.

Kledingvoorschriften op Wimbledon

Dat brengt ons tot slot op de kledingvoorschriften van Wimbledon. Deze zijn het strengst van alle tennistoernooien. Zoals ook te lezen is op de officiële website van Wimbledon, moeten de outfits – en dat is punt één – compléét wit zijn vanaf het moment dat de sporter de baan opkomt. En dan is er nog punt twee (zonder grappen): ‘White does not include off white or cream’. Er zijn zelfs voorbeelden van tennissers die zich moesten omkleden omdat de sokken vies werden. Want ook de schoenen, zolen, sokken, zweetbandjes, bandana’s en medische hulpmiddelen moeten op Wimbledon hagelwit zijn. Echt.

Op dat eerste punt is nu dus een officieel amendement gekomen. Er staat inmiddels als voetnoot bij: ‘Exception provided for female players who are allowed to wear solid, mid/dark-coloured undershorts provided they are no longer than their shorts or skirt.’ Oftewel: er mag donker ondergoed gedragen worden, in één kleur, mits deze niet onder de short of rok uitkomt. Op zich is dit natuurlijk een fijne ontwikkeling – het is natuurlijk nooit fijn om in je witte outfit door te lekken.

Maar eigenlijk, als we eerlijk zijn, is het van de zotte dat we anno 2023 überhaupt nog zulke strenge kledingvoorschriften voeren op een tennistoernooi. Ik snap dat het er esthetisch uitziet, die witte looks, en dat het ooit bepaald is zodat het niet opvalt dat sporters zweten – maar come on. Dit alles toont alleen maar aan dat het taboe op menstrueren, überhaupt in de maatschappij maar helemaal bij sporters, helaas nog niet compleet doorbroken is. Daarom een extra petje af voor Jutta Leerdam, Serena Williams, en de tennissers die zich nu uitspreken over de kledingvoorschriften op Wimbledon. Game, set, match.