Hoe maak je betere, duurzamere keuzes als het gaat om kleding? In ‘Daadwerkelijk duurzaam?’ nemen we je mee in de wonderlijk onduidelijke wereld van duurzame mode. We ontrafelen veelbesproken thema’s rondom duurzaamheid binnen de modewereld, en bespreken of en hoe ze daadwerkelijk bijdragen aan positieve, duurzame verandering.
We beginnen in deze rubriek – Daadwerkelijk duurzaam? Vogue’s gids voor duurzame mode – bij het begin. Want voor we het überhaupt over duurzame mode gaan hebben, moeten we eerst vaststellen wat we onder die term verstaan. Wat is duurzaamheid? Hoe gaat de mode-industrie met duurzaamheid om? En wat zijn essentiële componenten wanneer we duurzame mode definiëren?
Daadwerkelijk duurzaam? – deel 1: duurzame mode
Om antwoorden te vinden op die vragen gaan we in gesprek met Willa Stoutenbeek en Katrin Ley. Willa Stoutenbeek is oprichter en creatief directeur van W.Green, een branding- en communicatiebureau gespecialiseerd in duurzame mode en lifestyle. Katrin Ley is de managing director van Fashion For Good, een duurzaam modemuseum en innovatief modeplatform in Amsterdam waarin duurzame mode wordt onderzocht door zowel de industrie als de consument.
De term duurzaamheid is niet meer weg te denken uit de huidige samenleving, en dus ook niet uit de mode-industrie. Een industrie die een van de meest vervuilende ter wereld is, waarin nog steeds misstanden plaatsvinden op zowel social als milieu-niveau. Duurzaamheid en mode lijken wat dat betreft twee tegenstrijdige termen die onverenigbaar lijken. Bestaat echt duurzame mode wel en hoe ziet dat er dan uit? Dat ligt ten eerste aan de gehanteerde definitie van duurzaamheid.
Voor Stoutenbeek is de term duurzaamheid gelinkt aan het maken van een zo positief mogelijke impact op je omgeving. “Duurzaamheid gaat over een proces, filosofie of aanpak waarin je rekening houdt met de impact op je omgeving en lange termijn gevolgen. Daarin probeer je een zo positief mogelijke impact te maken, en een zo min mogelijk negatieve.”
Duurzame mode: 5 essentiële componenten
Maar wat verstaan we dan duurzame mode? Het blijkt dat die definitie net zo gefragmenteerd is als de modewereld zelf. “Wij definiëren duurzame mode als ‘goede mode’. En dat hangt niet af van slechts één aspect,” stelt Ley. Volgens het duurzame modeplatform spelen vijf verschillende onderdelen een essentiële rol in duurzame mode, legt Ley uit. “1: goede materialen (met het oog op hergebruik en recycling), 2: een goede economie (gericht op circulariteit) en 3: goede energie die duurzaam en schoon is. Maar ook: goed water (4) dat schoon en beschikbaar is voor iedereen en een goed leven (5), gericht op goede leef- en werkomstandigheden die rechtvaardig, veilig en waardig zijn.”
Duurzaam of greenwashing?
Dat de term duurzaamheid een grote rol speelt in de hedendaagse mode-industrie, is deels te danken aan het feit dat steeds meer consumenten zich bewust zijn van de impact van de mode-industrie, de groeiende maatschappelijke aandacht voor het thema en toenemende regelgeving op het gebied van duurzaam ondernemen.
Maar hoewel de term duurzaamheid veel wordt gebruikt, is dat niet altijd gegrond. “Consumenten verwachten inmiddels van kledingmerken dat ze nadenken over duurzaamheid en daar actie in ondernemen”, stelt Stoutenbeek. “Dat is in principe iets goeds, maar helaas leidt dit ook tot veel greenwashing.” Een term die we later in deze rubriek nog verder zullen uitleggen, maar die je voor nu het best kunt begrijpen als het inzetten van duurzaamheid als marketingtool.
Het concept duurzaamheid binnen de modewereld behoeft daardoor bepaalde regelgeving en kaders. Ley: “Nu de duurzaamheidstrend meer mainstream wordt, is de term verzadigd. Er is meer behoefte aan wetgeving, zoals de recente EU-richtlijn inzake groene claims. Deze vereist dat merken hun duurzaamheidsclaims onderbouwen. Ook weerhoudt het hen ervan consumenten te misleiden met niet-onderbouwde milieu- of ‘groene’ labels.” Stoutenbeek: “In Frankrijk gaat het nu het snelst, daar moeten vanaf volgend jaar alle kledingstukken die in Frankrijk verkocht worden verplicht een label bevatten waarop de precieze klimaatimpact vermeld staat. Wat daar alleen nog mist, wat mij betreft, is de sociale impact.”
