Wat is duurzame mode?

Hoe maak je betere, duurzamere keuzes als het gaat om kleding? In ‘Daadwerkelijk duurzaam?’ nemen we je mee in de wonderlijk onduidelijke wereld van duurzame mode. We ontrafelen veelbesproken thema’s rondom duurzaamheid binnen de modewereld, en bespreken of en hoe ze daadwerkelijk bijdragen aan positieve, duurzame verandering.

We beginnen in deze rubriek – Daadwerkelijk duurzaam? Vogue’s gids voor duurzame mode – bij het begin. Want voor we het überhaupt over duurzame mode gaan hebben, moeten we eerst vaststellen wat we onder die term verstaan. Wat is duurzaamheid? Hoe gaat de mode-industrie met duurzaamheid om? En wat zijn essentiële componenten wanneer we duurzame mode definiëren?

Daadwerkelijk duurzaam? – deel 1: duurzame mode

Om antwoorden te vinden op die vragen gaan we in gesprek met Willa Stoutenbeek en Katrin Ley. Willa Stoutenbeek is oprichter en creatief directeur van W.Green, een branding- en communicatiebureau gespecialiseerd in duurzame mode en lifestyle. Katrin Ley is de managing director van Fashion For Good, een duurzaam modemuseum en innovatief modeplatform in Amsterdam waarin duurzame mode wordt onderzocht door zowel de industrie als de consument.

De term duurzaamheid is niet meer weg te denken uit de huidige samenleving, en dus ook niet uit de mode-industrie. Een industrie die een van de meest vervuilende ter wereld is, waarin nog steeds misstanden plaatsvinden op zowel social als milieu-niveau. Duurzaamheid en mode lijken wat dat betreft twee tegenstrijdige termen die onverenigbaar lijken. Bestaat echt duurzame mode wel en hoe ziet dat er dan uit? Dat ligt ten eerste aan de gehanteerde definitie van duurzaamheid.

Voor Stoutenbeek is de term duurzaamheid gelinkt aan het maken van een zo positief mogelijke impact op je omgeving. “Duurzaamheid gaat over een proces, filosofie of aanpak waarin je rekening houdt met de impact op je omgeving en lange termijn gevolgen. Daarin probeer je een zo positief mogelijke impact te maken, en een zo min mogelijk negatieve.”

Duurzame mode: 5 essentiële componenten

Maar wat verstaan we dan duurzame mode? Het blijkt dat die definitie net zo gefragmenteerd is als de modewereld zelf. “Wij definiëren duurzame mode als ‘goede mode’. En dat hangt niet af van slechts één aspect,” stelt Ley. Volgens het duurzame modeplatform spelen vijf verschillende onderdelen een essentiële rol in duurzame mode, legt Ley uit. “1: goede materialen (met het oog op hergebruik en recycling), 2: een goede economie (gericht op circulariteit) en 3: goede energie die duurzaam en schoon is. Maar ook: goed water (4) dat schoon en beschikbaar is voor iedereen en een goed leven (5), gericht op goede leef- en werkomstandigheden die rechtvaardig, veilig en waardig zijn.”

Nooit meer iets missen van Vogue.nl? Meld je nu aan voor de nieuwsbrief en ontvang het laatste fashion- en beautynieuws.

Duurzaam of greenwashing?

Dat de term duurzaamheid een grote rol speelt in de hedendaagse mode-industrie, is deels te danken aan het feit dat steeds meer consumenten zich bewust zijn van de impact van de mode-industrie, de groeiende maatschappelijke aandacht voor het thema en toenemende regelgeving op het gebied van duurzaam ondernemen.

Maar hoewel de term duurzaamheid veel wordt gebruikt, is dat niet altijd gegrond. “Consumenten verwachten inmiddels van kledingmerken dat ze nadenken over duurzaamheid en daar actie in ondernemen”, stelt Stoutenbeek. “Dat is in principe iets goeds, maar helaas leidt dit ook tot veel greenwashing.” Een term die we later in deze rubriek nog verder zullen uitleggen, maar die je voor nu het best kunt begrijpen als het inzetten van duurzaamheid als marketingtool.

Het concept duurzaamheid binnen de modewereld behoeft daardoor bepaalde regelgeving en kaders. Ley: “Nu de duurzaamheidstrend meer mainstream wordt, is de term verzadigd. Er is meer behoefte aan wetgeving, zoals de recente EU-richtlijn inzake groene claims. Deze vereist dat merken hun duurzaamheidsclaims onderbouwen. Ook weerhoudt het hen ervan consumenten te misleiden met niet-onderbouwde milieu- of ‘groene’ labels.” Stoutenbeek: “In Frankrijk gaat het nu het snelst, daar moeten vanaf volgend jaar alle kledingstukken die in Frankrijk verkocht worden verplicht een label bevatten waarop de precieze klimaatimpact vermeld staat. Wat daar alleen nog mist, wat mij betreft, is de sociale impact.”

Buy less, choose well, make it last

Hoewel duurzaamheid binnen de mode kan worden aangepakt met nieuwe innovatieve oplossingen en regelgeving die dit handhaaft, kun je ook als consument een grote impact hebben. “We kunnen geïnformeerd en nieuwsgierig blijven en onthouden dat ook wij een bepaalde manier van macht hebben om de industrie te beïnvloeden”, stelt Ley.

Hoe je dat doet? Wanneer je zelf kleding koopt en wil letten op duurzamere opties, zijn er drie onderdelen van belang volgens Ley en Stoutenbeek. Ten eerste: koop bewust. Ley: “Vergeet niet dat het duurzaamste kledingstuk het kledingstuk is dat je al hebt. Probeer trends en overconsumptie te weerstaan.” Ten tweede: kijk naar materiaal. Stoutenbeek: “Zijn het natuurlijke vezels, biologisch afbreekbaar, recycleerbaar? En waar is het gemaakt?” En ten derde: koester je kleding. Ley: “Een van de grootste verborgen problemen van (fast) fashion is het textielafval. Bovendien vergeten we hoeveel tijd en geld het kost om één kledingstuk te maken. Dus leer hoe je goed voor je kleren kunt zorgen, zodat ze lang meegaan.”

Die drie elementen komen bekend voor, toch? Het lijkt dan ook geen toeval dat zowel Ley als Stoutenbeek een van de bekendste en betekenisvolste quotes die we in die mode-industrie kennen volgen als leidraad voor het definiëren van duurzame mode: buy less, choose well, make it last.

DUURZAAMHEID