Een duik in de geschiedenis. Vóór de 19e eeuw was er een ‘pionierssamenleving’ in wat we nu Noord-Amerika noemen. Tijdens en na de burgeroorlog (en de oorlog met Mexico), trokken veel kolonisten naar het westen van de Verenigde Staten en werden meer staten gesticht. Hierbij werd land onteigend van de oorspronkelijke bewoners, Native Americans (eerder Indianen genoemd). Velen werden vermoord en daarom wordt westernmode bekritiseerd.

Westernwear is behoorlijk veranderd gedurende de 18e en 19e eeuw. Omdat dat nou eenmaal gebeurt met mode én omdat er elementen uit de Mexicaanse en Native American-cultuur werden overgenomen. Noem het inspiratie of cultural appropriation. Zo veranderde het hoofddeksel van een bolhoed, naar een sombrero tot wat we nu zien als een typische cowboyhoed.

Het overhemd transformeerde van een wit tot gekleurd hemd met borduursels, naar een denimshirt met (paspel)zakken met flep. Ook waren er blouses en jasjes met franjes. De opkomst van jeans, commercieel gemaakt door Levi Strauss, had ook invloed op de westernlook. Naast deze ‘mannelijke’ westernwear, wordt de prairie dress ook geschaard onder de trend.

Westernwear en denim

Westernmode en cowboylooks worden vaak in één adem genoemd, maar er is wel degelijk verschil. Al was het alleen maar omdat de connotaties met de termen anders zijn. Die periode van het Wilde Westen werd namelijk pas écht beroemd, of eigenlijk gecultiveerd, toen westernfilms midden 20e eeuw populair werden. Toen werd die mode van dik een eeuw eerder ook gangbaarder in het straatbeeld buiten Amerika. Dit hing samen met de enorme opkomst van denim als modeverschijnsel. Dus niet het net genoemde invoeren van jeans, die toentertijd werden gedragen als werkkleding, maar het verworden ervan tot dagelijkse look van stadsmensen.

Zowel spijkerbroeken als denimshirts werden vanaf halverwege de 20e eeuw vaker gedragen, zowel door mannen als vrouwen. Vrouwen ‘mochten’ immers sinds de Tweede Wereldoorlog, toen mannen aan het front vochten, ook (spijker)broeken aan. Ze kregen letterlijk en figuurlijk meer de broek aan in huis. Denim kleding, en daarmee die westernmode, werd zo een uiting van vrijheid, identiteit en emancipatie.

Cowboylooks van échte cowboys

Dan cowboymode. Een cowboy is gewoon een boer in Noord-Amerika die koeien of andere dieren hoedt, te paard. Hun outfits lijken door de (double) denim en hoeden wel op de western wear. Maar een echte cowboy, dus de boer, is wat anders dan cowboys die we kennen uit de Wilde Westen-films. Daarin zijn cowboys meer een soort stoere, witte mannen. Of eigenlijk vaak criminelen.

Zoals gezegd kleven er inmiddels andere connotaties aan cowboymode. Dit komt vooral omdat we de geschiedenis inmiddels anders bekijken. Het leed van Native Americans wordt steeds meer erkend. Vandaar dat het Wilde Westen niet alleen meer als spannend, maar ook als crimineel wordt gezien.

Daarbij gaan stemmen op dat het verheerlijken van cowboys, het verheerlijken van een soort ‘sexy witte man’-ideaalbeeld is. De manier waarop cowboys afgebeeld worden in films, zou ook de rol van zwarte mannen in de ‘cowboywereld’ ontkennen; één op de vier cowboys zou in het echt zwart zijn geweest. (Kijk de film The Harder They Fall op Netflix als je hier meer over wilt weten.)

 

Dit bericht op Instagram bekijken

 

Een bericht gedeeld door THE HARDER THEY FALL (@thehardertheyfallnetflixfilm)

Populaire trend

Ondanks al deze kanttekeningen en bezwaren, zijn westernmode en cowboylooks toch terug (als ze al ooit zijn weggeweest). Denk double denim, jasjes met franjes, cowboyhoeden en westernboots. Ook de lange spijkerrok is terug, dankzij Ganni en Levi’s.

Vraag: is dit erg? Het antwoord daarop is ja én nee. Nee, het is niet erg, want we houden van denim, leren jacks en cowboylaarzen. Waarom niet iets dragen dat je mooi vindt? En tegelijkertijd: ja, het kan erg zijn. Gezien de bloederige en racistische voorgeschiedenis van het Wilde Westen kunnen we niet doen alsof onze neus bloedt. Cowboys in hun ‘puurste’ vorm, gewoon boeren te paard, kunnen we echter niet veel kwalijk nemen.

Probleem is meer het hele geromantiseerde beeld van die stoere man. Tegelijkertijd staat denimkleding zoals die in de 20e eeuw populair werd, ook weer synoniem voor vrouwenemancipatie. Zolang je je bewust bent van deze complexe en uiteenlopende geschiedenis, kun je – lijkt mij – ‘gewoon’ westernmode dragen. Misschien komt er op een dag nog een andere term voor ook.