5 populaire voedingsmiddelen die eigenlijk niet zo gezond zijn

Het lijkt wel alsof er elke week nieuwe onderzoeken verschijnen die ‘gezondheidsvoordelen’ van voedingsmiddelen of dranken verkondigen die helemaal niet zo gezond zijn. Uit recent onderzoek bleek bijvoorbeeld dat vruchtensap – dat alleen natuurlijke suikers bevat – bij matig gebruik kleine, maar significante verlagingen van de bloeddruk kan veroorzaken. Zulke bevindingen leiden vaak tot krantenkoppen waarin wordt beweerd dat het regelmatig drinken van vruchtensap kan helpen bij een hoge bloeddruk.

Voedingsmiddelen die tóch niet gezond zijn

Als je met een voedingsdeskundige of gezondheidsexpert praat, kom je er al snel achter dat vruchtensap – zelfs als het geen additieven of toegevoegde suikers bevat – eigenlijk niet zo goed voor je is. Natuurlijk kunnen sappen die helemaal natuurlijk zijn (vooral fruit met een laag glucoselevel, zoals bessen) ook goed zijn voor onze gezondheid.

Maar als je een smoothie maakt, kun je fruit het beste mengen met wat groenten om de vezelinname te verhogen. Zo voorkom je ook nog eens extreme pieken in je bloedsuikerspiegel. Maar de meesten van ons drinken toch al niet hun eigen zelfgemaakte versie – we grijpen eerder naar de handige smoothies en sappen in de supermarkt.

Ultraverwerkte voedingsmiddelen

Het zijn niet alleen sappen – veel andere voedingsmiddelen en dranken die je in de winkel koopt, worden nu als sterk bewerkt beschouwd. Ondanks dat ze verpakt zijn met etiketten die wijzen op hun gezondheidsvoordelen. Dr. Federica Amati, medisch wetenschapper en voedingsdeskundige op het gebied van volksgezondheid, noemt dit het “halo-effect”. “Die term gebruiken we wanneer ultraverwerkte (UPF) en andere verpakte voedingsmiddelen worden geëtiketteerd als een ‘goede bron van vitamine D’, of ‘vezelrijk’ om het te laten lijken alsof ze een gezonde optie zijn”, legt ze uit.

Elke week onze beste artikelen in je inbox? Schrijf je hier in voor de Vogue-nieuwsbrief.

“Voorbeelden zijn ‘laag vetgehalte’ of ‘laag caloriegehalte’, en zelfs het benoemen van producten om ze beter te laten klinken door ‘light‘ aan de naam toe te voegen. Minimaal tot onbewerkte voedingsmiddelen hebben dit niet: je ziet nooit een blik bonen met ‘goed voor de darmen’ erop, of komkommers met ‘caloriearm’. Echt gezond voedsel hoeft zichzelf niet als gezond op de markt te brengen. Onderzoek toont aan dat deze tactieken ons gedrag beïnvloeden”, aldus Amati. “We kiezen eerder voor producten die bijvoorbeeld aangeven dat ze ‘light‘ zijn, dan voor producten die dat niet doen.”

Misleidende etiketten

Het is niet de schuld van het winkelend publiek. Het doel van voedselmarketing is om aan ons te verkopen, dus het is in het belang van de fabrikanten om voedingsmiddelen te verpakken met deze etiketten, hoe misleidend ze ook mogen zijn. “Het onderzoek is ook vrij recent en sommigen geloven dat het onderscheid tussen deze voedingsmiddelen niet duidelijk is”, zegt Amati. “De overgrote meerderheid van de onderzoeken naar UPF’s (die de neiging hebben om deze gezondheidsclaims te gebruiken) associëren ze met meetbaar slechtere gezondheidsresultaten.”

Supermarktsappen en -smoothies

“Een klassiek voorbeeld van een ‘bron van vitamines’ die ‘gemaakt zijn met echt fruit’ of ‘1 van je 5 per dag’, zijn supermarktsappen en smoothies. Het zijn zoete dranken die direct bijdragen aan een verhoogd risico op tandbederf bij kinderen en het risico op obesitas en diabetes type 2 bij volwassenen.”

Proteïnerepen

“Deze worden vaak geëtiketteerd als ‘eiwitrijk’, ‘paleo’, ‘keto’ en ‘suikerarm’. Ze bevatten vaak tientallen ingrediënten, waaronder veel kunstmatige zoetstoffen en emulgatoren waarvan we weten dat ze niet goed zijn voor onze darmflora en gezondheid. En dan hebben we het nog niet eens over het feit dat vrijwel niemand eiwitsupplementen nodig heeft.”

Ontbijtgranen

“Nogmaals, ontbijtgranen zijn ‘een bron van vitamine D’, ‘gemaakt met volle granen’, ‘plantaardig’ en ‘bevatten ijzer’, maar zijn meestal UPF: hoog in suiker of zoetstof, laag in voedingswaarde en geen geweldige manier om de dag te beginnen.”

Supermarktgebak en brood

“Deze zijn bijna altijd UPF: ze zijn wekenlang ingevroren en die ochtend ‘vers op locatie’ gebakken. Ze kunnen wel dertig ingrediënten bevatten, waaronder verschillende soorten conserveringsmiddelen, emulgatoren, geëxtraheerde suikers en zetmeel en kunstmatige kleurstoffen. Voor vers brood en gebak heb je alleen bloem, water, gist of zuurdesem nodig en een extra snufje zout of boter voor gebak.”

Kindersnacks

“De grootste boosdoener. Het is bijna onmogelijk voor ouders om te weten dat ze UPF bevatten omdat ze zo goed op de markt worden gebracht. Een van de hoogste percentages UPF-gebruik is bij kinderen onder de twee jaar. Ze worden vaak gespeend met zakjes en voorverpakt fingerfood – dit zou af en toe een traktatie moeten zijn, geen hoofdbestanddeel van hun dieet. Voorbeelden van marketingtermen zijn ‘stimuleert zelfvoeding’, ‘echte fruitstukjes’ en ‘fingerfood‘.”

Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd door Vogue UK.

GEZONDHEID VOEDING